202/2016 VEHIQUETTE

LIRTHEI AWMPHUNG (VEHIQUETTE)

Sap ho chuan nungchang mawi chungchang sawina atan ETIQUETTE an ti thin a. Chindan tha hi inthlahchhawn thil a awm a, zir chawp a awm a, chhawm nun reng ngai a awm bawk. Kan hun tawn mil ang zelin a "nachang hriatna" hi kan nei tur a ni. Information Technology hmasawnna thang zelah nunphung tha leh chin dan duhawm a lo inthlak ve zel a. Internet zalenna leh a hman dan tha, awm dan mawi leh chin dan tha sawina atan NETIQUETE tiin InterNET leh ETIQUETTE chu an la kawp a. Tawngkam thar an chher chhuak a. A mawi ka ti hle. Chutiang chiah chuan Lirtheia awm dan mawi, Lirthei (Vehicle) khalh dan mawi Vehiquette ti ve ngawt teh ang, sap tawngah a awm em tih lam ka ngaihtuah lo.

Ka pisa kai haw lam chu aia upa zahna, lirthei chuan laia chin dan tha chungchang hi ka rilruah a lo lang a. Skul tha panin hla tak takah ni tin kan kal a. Kg-1 atanga bul tanin High skul thlen pawhin motor chuan man kan seng hnem ta hle thin mai. Class Ten passed khan Higher zirna a lo rap a, sang taka zira inhriatna a tam a. College rapin discipline tlemte hnuaiah tleirawl leh rawlthar nun zalen chu kan tem ?hin a. Hei mah mah Bus ti ni awm takin fiamthu leh ?awngkam lerh hmangin an han pâwt ta a nih kha. Pawt peih lo pawhin lawm zawk ni awm takin an la nuih thlerpui tak ang duai duai a. A hnung lam apiangah khuahkhirhna a zalen tih ang mai hian rim dang leh nunphung dang a lang sar hle. Mi dang ngaihsakna leh zahna chu a tla hniam ta tial tial mai a nih hi.

Tlawmngaihna hmangin aia upa seat kian ang u tih lam sawi ka tum lo. Bus fare chawi ?heuh ?heuh tiin human rights leh equality changchawiin kan ?ang vek ang a, hnial khan ?ha pui pui kan hre dawn tho. Kamnam chunga Gangnam Style ngaisang tawk lek zirlai an pung a. Zirlaite hlei hlei hian Public place a chuana awm dan chu hre zawk tur an ni asin le. Kamnam tak chunga mipui zinga chuan ve kuk pawh hi dan zah lohna a ni ve tho a, police kan ko hreh a nih pawhin i ngaihniam ngam ang u. Seat ticket booking ni awm takin advance pawisa pe miah lote khan Bag booking kan nei ta ?hin a. Danglam khááwp mai. Tarchhia leh rualban lo, dam lo leh thutna ken awm ngawih ngawih hi chu an awm a, bag ritn tak phurh avanga  seat hauh, seat-a thut em tih lam ni lovin Mizo leh Pathian duhzawnga chan tleu zawkte ngaihsak hi i ching thar ang u.

Mizote hi chu  kohhran hmun khat, tlawmngaihna thuhmuna phuar khawm vek kan ni a. A chin tawk, a mawi tawk, a awm ang tawk hi chu a awm ngai asin tiin kan zahawmna humhim i tum tlat ang u. Hnamdangte pawhin kan chin dan tha leh tlawmngaihna hre reng chungin min zah theih miah loh tura zahawm lo taka khawsa kan ni hi chu kan zahpuiawm khawp mai. Zinna leh motor, lawng, thlawhna chuan hian mi rilru chu a hriat ?hin a. Rilru dik tak a lang chhuak ?hin a, i ze thup ?ang ?ang kha a mawi lo zawngin a lo inher ?hin a. Ngaihhlut i hlawh ngai lovang.

Hnampui leh hnam upa zawkte bula awm a nawm chhan chu mi dangte tan buaina thlen a, hnawksak an ni ang tih an hlau a. Mi dangte an ngaihsakin an zah thiam a, anmahni an invawrh sanga, kan zah daih zel nia. Tleirawl uang fiamthu, a ?han lenna mila nuihza siam ve phet tum, nuihzatthlak eih lo hriat hi a ?hing a, nuihpui har ka ti fo mai. Tlawmngaihna leh mite ruakpawl lo lutuka khawsak hi lirtheiah chuan a ngeiawm em em a ni.

Driverte leh motor neitu ten mahni remchanna hmuna lirthei dah, Park in, anmahni chauh inngaihtuah chunga lirthei mawi tak tak an dah thin hi a mawi lo ngawt mai. Motor kal leh din chungchangah pawh mi dangte ngaihsak chuan harsatna a tawk ngai lo fo a. Zahawm takin a lirthei a thunun a, indipdal miah lovin hun kan hmang a, harsatna a awm ngai lo.

Nang chu zahawm tak, hnawksak si lo, mi dangte ?hatna leh hawihhawmna denchhena huangtau miah lo ni tlat zel ang che aw.