Stacy Khawngaihthlak-i
Tleirawl niin,
nula kum 18 mi a ni bawk, thingtlanga seilianah chuan ‘a ṭha mah mah e’ tih mai
turin a hmel a zahawm a, nulat tlangvalna chim buai karah rual elna rilru a pu
a, an khaw chhunga lehkha a zir theih lai chuan ṭha takin a zir a, thil dangin
a pawlh buai ngai lo. Zirna leh inelna
ah ti ṭha le lua lo mah sela, a hniam pawl a ni ngai lo.
Zirna sang zawk
chhunzawm tura an khua a chhuah san hnu lawk chuan nunthar, chona thar
hmachhawn turin a rilru a siam ve ta a. High School kal hun lai anga hun chep,
inthununna (discipline) an neih tawh loh avangin a rilru paw halo zalen leh ṭan
a. A ngaihsamna leh mi te a hriatthiamna paw halo zau ve ṭan a. Zak zum tak ṭhin
kha, I biangbiak kawngah pawh rual a pawl ve hle tawh a ni. Ṭhiante hnaih ngai
lo khan ṭhian a kawp tam vein, rilru engthawl rukna tak a nei a, hun hlutna a
hriain a zir chho mek bawk. Hmangaih tak tlangval a nei a, a nunphung hi a buai ta a ni ber. A taksa pian kenin a zir
tawh em avangin ngaihzawng neih awm lo hmel pawh a pu tawh lo a.
Zalenna atan hun
thawl leh hmun thawl a ngah tak avangin engkim hi a hmachhawn huaiin, a ngam
huai ṭan hle a ni. Tunlai khawvel
thiamna hrinchhuah (Gadgets) hrang hrang te chu hmel hriatin a hmang ṭangkai ṭhin
hle a. Ni mah sela, hriat loh karin
chung gadgets (Phone, internet etc) chuan a nunah bu lo khuarin, kawng dik lo
vah a hruai dawn tih reng a hre si lo. A duh loh danin a awm a, a duhdanin a
awm thei ta lo. Nu leh pa zah loh vang ni lovin chhung rila turtu avang chuan
an thu zawm lovin alo awm ta.
Pawl sawm pakhat
zir tura khawpui pakhata a kal lai chuan Aizawl tlangval, a pa hnathawhna avanga a zirna khua a awm nen chuan
an lo in hmel duh chhovin, an inngaizawng ta a, chutih lai chuan tuna a dinhmun
hi a tawng dawn reng tih a hre si lo. Film leh thawnthu piah lama, mihringa bet
tlat hmangaihna chuan kawng thar a zirtir a, kawng ṭha lo pawh a zir chhuak ta.
Zalen chang a awm a, chu hun thawl chu hman sual tum lo mah sela, a duh loh
dana a awm avangin a hmangaih nen chuan induhna lantirna hlim hmel inhmuh -
seih (Smile) a ṭanga bul ṭanin, an ṭan chho zel a, tawp hun an hre ta lo.
Vawi khatin vawi
hnih a hring ang hian Vawi khat infawh chuan a dang a hrin belh a. Hun thawl
tak neia nula tlangval, in haw miah lo, hmel induh an awm fal chuan a rah chu inpawlna
sual (sex) hman a ni. Natna ṭha lo, hmingchhiatna leh naupaiin a zui ṭhin. Pai
duh lo ten sual rapthlak tak an khawih nawn bawk. A tirah inthiam lohna-in khat
mah sela, mihring nihphung pakhat, tisa chakna chhuak hian nunphung ava hril
thui em!! Counselling thu hla mah ni sela, tarlan hian ṭangkai pui an lo awm
thei ang.
Hmeichhia te
hian (a thu-in) miten sex an hman dan te, an nuam tihdan leh an duhthusam te
chu an ngaihtuah a, a tawp thlen erawh an huam nghal ngai lo. Ni mah sela,
chutiang vawi tam tak an tawh chinah chuan ngam loh nei lo khawpin an huai a,
engkim an huam ṭhin. Stacy pawh hian a vawikhatna-ah chuan mipa duhdan chu
hnial fi thla ṭhak mah sela, nawrtu leh turtu a awm tlat avang leh hun remchang
a neih reng avangin a nep zo ta lo a ni. Mipa mamawh leh duhna hi a pung tulh
tulh a, a zalen tual tual ṭhin, beiseina an neih san tawlh tawlh avangin mipa
te hi chin lem nei lova awm ṭhin an ni. Chumi chinah zel chuan hmeichhiate hian
beisei leh phut an lo nei ṭhin a ni.
Vawi khatna a
inbiak fal a, inchhaih mai mai nuam ti ṭhin te khan, a vawihnihna ah chuan
infawh, duhthawh taka infawh paha ti ti kha nuam an ti hle a, a dawtah chuan
saruaka inphelh a, infiam kha an thlang ta
a ni. Sex hmang kher lo mah sela nuam an tih tlat avangin sim chi a ni lo. A
dawt leha an inhmu chu an zalen ta hak mai. Inphelh ruah mai duhtawk lovin sual
rapthlak tak an ti ta a nih kha. Kha pa kha alo zeiin, hmeichhe cheng alo hre
kher em a.. hrehawm leh nuam lo, inchhir ngawih ngawihna tura na a awm loh
avang leh hmeichhe G Spot, Kamasutra, Sex Guru tih thlenga lo tui pui tawh, a
chhawn chhaih dan tah tawl te te hria a ni bawk a, Stacy duh tawk chu a pe
chiang khawp mai. Kum 19 mi, a vawikhat nana a hmangaih leh duh ber nena a vawr
tawp thleng dawt khawp a sex hmang chuan engtin nge a zawng chhang loh theih
ang. Chutiang nun chuan tawp chin a neih loh avangin hun fal leh remchangah
chuan Sex hman kha induhna tizualtu ah an hmang a, thil dang reng an ngaihtuah
lo.
Zirna pangngai
rap a, veng va mah ni sela, inpawlna chungchang leh a inven dan leh natna
inkaichhawn dan hre hek lo. Chu hmeichhia chu a lo rai ta a, zep hlen theih a ni
lo. Puan chhuah alo ṭul ta. Rei tak
inngaihtuahin hmalam hun a thlir ṭhin a. A hriatna hian nau tih tlak aṭang a,
inruk, inneih thlengin a chhui phak a, chu erawh amah chauhah a innghat tawh si
lo. Rilru tawt reng rengin hun a hmang a, a eng tih mah a tui thei si lo. A
bialpa biak lum lam leh ngaihsak pawh a peih tawh lo. Chhungrilah turtu leh
helh kam a nei tlat si a. Zep hlen theih loh zia leh thup theih loh dul ṭhang
chu alo langsar a. A bialpa nen chuan an sawi dun ta. Inneih hun ti lo mahsela,
a sutkian dan an ngaihtuah a ngai si.
Hmeichhe
pangngai alo rai chuan a hmingchhiat loh nan nau tih tlak (ala nem mah mah, Nau
hrai hlum ti ila a dik ang) emaw, inneih emaw anih ngawt loh chuan hmingchhiat
a zual em em a. Nau hrai hlum hi mi pangngai tan chuan sual lian tak a ni a,
mahni thu a tih ngawt chi a ni lo. Ngam
pawh an ngam ngai lo. Nimahsela, sawi nep a, sawi zalentu leh inthiamchawp ṭawngkam alo awm chuan, hlau hle mah sela
duhthlan tur a nei miau lo a ni. Nau hrai hlum hian nula, hmeichhia te
nundan phung hi nghawng a nei nasa hle a, mi tam tak ka kawm tawh a, an
thinlung chhungah inthiam lohna a awm tlat avangin nun nuamin an awm ngai lo.
Hemi anih avang hian damchhunga inthiam lo a hun hman ai chuan damchhunga
hrehawm tura vawikhat tawrh chu a thlan nah awm zawk a ni.
He thu hi a puan
chhuahna tur dik tak, thuruk vawn pui theitu leh ngaihdan an hriatthiam theihna
turin Counsellor a pan ta ngawt a. Chutah chuan a ni, a dinhmun khirh khan tak,
hrethiamtu reng reng awm lo ni a alo in ngaihna te, sual riau bika a inngaihna
te, a inthiam lohna te, thuruk leh a beiseina hmathlir te thinlung taka
ngaithla tu an awm tih a hriat chuan a thlun pherh ang zar zar a ni. Ngaihdan
leh thu mumal tak pawh nei thiam lovin, haw phawt a, lokal leh a intiam a. A lo
kal leh reng a.
Stacy hian a kum
rualpui, a ṭhian hnai tak tak ten Private Clinics leh Khawpui lama nau an hrai
hlum dan chanchin sawi tur a hre nual a, sum senso ngai zat leh a awlsam dan
pawh a hria e. Nimahsela bawhchiat tawh laia bawhchhiat nawn leh chu a ngam si
lo. A kum rual pui vawi thum, vawi li lai nau ti tla, an chhung ten an hriatpui
lem loh te, a ṭhiante ruahmanna anga Doctor pan te an awm thu te, leh an nu leh
pa nawr luih avanga nunna hlu tak suat; hming hmerha sawi tur a ngah zia a sawi
a. Chuti ang dinhmun a ding tur pawhin a sum neih, a dinhmun leh khawpuia kal
remchanna a neih thu te pawh a sawi bawk.
A bialpa in Inneih
a duh loh pawhin naupai chunga lehkhazir chhunzawm chu a thlang ta a. A thlang
sual lo, a hlim em em zawk a. Sawi hnawm tum an awm pawhin hnial khan hre mah
sela, ngawi renga tawrh chu a thlang ta zawk a ni. A pai thlawn dawn lo tih
rinna mak tak a nei bawk a, Pasal nei turin a inbuatsaih ru reng bawk a, a
bialpa nena ṭha te te a sawina hun an la nei lo a, a bialpa a hla tual tual leh
hun remchang a nei thei tawh lo tih hre mah sela, dinhmun khirh takah a ding ve
tho tih a hriatpui a. Inngaihtuahna hun emaw, kir lehna hun emaw a mamawh a ni
ang tih ringin, a tibuai zui duh lo a ni. A ngaihdan tlang takin a hrilh a, inneih a duh lo pawhin naute
ṭha takin a hrinsak ang a, a tibuai zui lovang tih a hrilh tlang nghal vek a
ni.
A pasal tura a
beisei, a hmangaih em em chuan hun rei a mamawh lo hle a, inneih mai tuma hun
an ruahman laiin vanduaina mak tak tak an tawng tlat mai a. Chu chuan a ni, ti
lungngai ta ber zawk chu. Stacy hmangaih
em em, khawvela a duh ber leh a nunchhan ber chuan engti tiha HIV/AIDS lo vei
nge a nih tih pawh a hre lo. Chuvanga Stacy chu lo hêl a, pilbo san ṭhin a ni
a, a hêl chhan hrilh kher lo mah se tlai khaw hnu-ah a hre ve chauh a ni.
HIV/AIDS avanga a rilru hah chuan beidawnna khurah a hruai lut a, beisei nei
tak chunga hun hman a tum lai chuan tawhsual a tawk a, ka pawh chhawn lovin a
boral zui a ni. Chu thu chuan a ti lungngai a, Stacy nun chau chuan Counsellor
bawk a pan leh a, beiseina leh beidawnna, hmabak leh a suangtuahna sawi chhuah
a chak a ni.
Thurawn leh thu
thar engmah a mamawh loh avangin ngawi rengin ka ngaithla a, Khawngaih thla la taka a awm avangin ‘Ë’, ‘äw’
tih bak sawi ve reng reng a ngai lo. HIV/AIDS ah ala fihlim tih a inhria a, a hlim chuang lo a. A
hun tawn a chhut leta a inchhir lo. Beiseina nei tura fuihin awmzia a nei lo a,
a harsatna hriatpui chu a damna a ni. ‘Hetiang
dinhmun hi tawk nawn leh dawn pawh ni ila, ka inchhir chuang lovang’a tih
hian a hrilhfiah chiang ber awm e. Ni mah sela, “….. a chang chuan ïnngaihtuah nawn miah lo a, thihna kawng zawh a
mahni nunna lak mai ka chak thut ṭhin a, darker khat tal inngaihtuah nawn leh
hian thil dik a ni thei si lo” tiin a sawi a. Thurawn leh hriatthiampuitu a
mamawh avangin alo kal reng a ni. Fiamthuah a mawi tawkin a kiai a, a thinlung
lamah hmel eng a pu thei lo a, lungngaihna leh tumruhna bak hmuh tur a awm lo.
A beisei neih chu dam taka fa hrin a ni, chu chu beiseina ṭha pawh a ni.
Fa hrin ngawt
piah lamah hian a zirna chhunzawm zel avangin, a exam zawh dawnah nau a nei
dawn hian a ti buai a. Naupai hahthlak leh hrehawmzia, rilru leh taksa in a tuarna
piah lamah, rilru sen ngai exam ala nei zui nia. Hetiang dinhmun tawng tur atan
chuan a pam hmai lua a ni. A naupanna hian khawngaih a hlawh phah a, a hmelṭhatna
leh a nun zawiawi hian a hmathlir erawh a ti eng deuh. Duh ni sela, kawppui tur
leh amah hmangaihtu chu engti kawng mahin (kawppui tur) a vai ngai lovang.
A
kal chhuak chiah a, ka ziah sawk sawk chhan chu kan Kristian ramah hian
harsatna nei lo, beisei tur nei, suah sual leh mawl vang a Nau pai (condom
hmanna chang hre lo khawpa mawl), tleirawl te te an tam a. Naupang chhe ên a
kan en mek te hi; lo rai ta nawlh nawlh an tam tawh hle a. An mahni ngaihdan
chu thuhran, chhungte nawrna avanga nau ti tla hi an va tam tawh teh reng em!!
Sual lian tak a ni a, tih ve chhin loh tur. Lo ti sual palh kan awm pawhin
inchhirin sawtna a nei lo a. Huaisen taka a nih anga hmachhawn mai tur a ni. Ti
sual nawn tawh lo tura rilru siam a hun a.
Pathian in
inchhir a sim A ngaidam duh tih hi fate chauh ni lo, nu leh pa ten kan hriatpui
a pawimawh hle a. Mi ten an harsatna hrilhna tlaka min ngaihtheih nan kan bula
awm te, kan chenpui te, kan hnathawhpui te, kan chhungkua te leh ṭhiante bulah
nun uluk ang u. Mite ṭanpui duh mah ila ṭanpuitu ni tlak loh khawpin min lo
ringlo palh ang e.
(Ka lehkhabu-ah chhuah a ni)
(Ka lehkhabu-ah chhuah a ni)
No comments:
Post a Comment