28/2014 Count blessings

MALSAWMNA

Bible : Sam 139.14 , Sam 103.1-5, Geneis 3.3)    

“Aw Lalpa lawmthu kan sawi e,

Ei leh in silfen te nen,

Boruak thianghlim ni eng leh ruahsur

Malsawmna tinreng te nen”

Amah chu malsawmna hnar a ni :

Mihring siam kan nih dan hi i chhut ngai em? Kan pianphung (Structure)  kan taksa inremkhawm dan te leh kan mizia, kan ngaihtuahna te miin an zirchiang a, an thil hriatdan te kan lo chhiar a, kan lo hre ve riai ruai a. Mak tih dan pawh kan thiam lo zawk mai thei a ni. Pathian hian engti turin nge min siam tih hi i ngaihtuah ngai em? Amah fak leh chawimawi tur te, a malsawmna ngaihtuah thiam tur te hian min duh a ni. A thilpek ropui zozai kan dawn tawh, kan dawn mek te, kan la dawn leh tur te hi malsawmna chu a ni. Malsawmna eng eng nge i dawn tawh  le? I hmuh theihna te, i hriat theihna te, a tui leh tui loh hriatna te, rimtui i hriat theihna leh i khawih a, i kal theihna kha engvang nge ni ang? Mit del emaw bengngawng emaw tawng thei lo-ah emaw vawi khat tal i inchan tawh em? 

Pathian min duan dan hi a ropui a ni. Mihring chauh a ni lo, leilung nihphung te hi ava ropui tak em!I thil neih hrang hrang te kha khawi a mi nge? I thawhrim vang emaw i vanneihna avang emaw i phu ve rengah emaw a tur ve rengah i ngai em? A nih tur anga lo thleng ve tawp chu a ni lo asin. Pathian atanga kan hmuh a ni tih ring si hian lawm nachang kan hre lawi si lo a. Lawm thu sawi pawh kan tum lo fo a nih hi.

Mihring ropuizia :

Mihring te hi hlauhawm tak leh chak tak, ropui taka siam kan ni a. Thil siamte aia chungnung leh anmahni enkawl tura ruat kan ni te hi a ropuina a ni. Chu zawng zawng aia ropui zawk chu Pathianin min siam dan hi a ni, nunna thaw thaw lutin, ama anpuia siam kan ni . Duhthlang thei tura zalenna min pe hi a ropuina tizualtu a ni bawk. Mahni thilsiam emaw, naupang leh kan ranvulh, ramsa khawi tak ngial pawh a bo a, a chhiat palh loh nan kan khung hrang a, kan veng thin a. Inhliam theihna leh chetsualna, thil pawi thei tur chu la bovin kan enkawl thin a ni. Mihring chu chuti ang ni lovin, duhthlang thei turin min siam a, ava ropui em! Pathian meuh pawhin thupek pe lo a, vaukhanna mai chauha huan laia thingrah ei lo tura min hrilh hi a mak a ni. Zalenna zau tak pe in Nunna thing te, mit la tak tak thilsiam enkawl turin min siam a.  Duhthlang theia min siam hi a ropui a ni. Tunge Mahni thilsiam te chunga mahni power anga pe phal awm? Mahni thuneihna ang leh mahni tihtheih ang ti ve thei turin thuneihna pe phal awm?

Kan ropuina avang ngawta Pathian el emaw luhlul chhuah tur erawh kan ni lo, Pawnchhe hnangkhai ang maia tenawm kan ni a. Solomona lal ropui tak fing bawk si meuh pawh kha tuktina par hlobet pawh tluk lo a ni. Kan damchhung hi rei lo te, chuai leh mai thin ang lek kan ni si a. He lai daikil kara awma mite phak lo pawl zing a mi hi lo in duh a, Pathian ngaihsak loh ngawt hi kan ngam dawn em ni?

Thilthlawnpek dawn chu Malsawmna a ni :

Khawvela thilpek ropui ber, thilpek hlu ber chu Lal Isua Krista hi a  ni a. Tu nge midangte tana mahni fapa te meuh thi tura pe phal awm ang? Hnamdang leh mi inpe te chuan mi dang tan an nunna an pek leh hlan thin thu kan hre thin a, an fapa te erawh midangte nun theih nan an pek ka hre ngai lo. An awm a nih pawhin an tlem khawp ang. A man emaw a hlutna hi khawvel thila chhut chhuah theih a ni lo a, hriatfiah theih lah a ni hek lo. Thil thlawn pek emaw malsawmna dawnga lawm ngai lo, lawmthu sawi ngai lo kan awm em? Lawmthu sawi thei lo khawpin kan thinlung hi a lo chhe tawh zawk em ni?

Thilthlawnpek leh malsawmna i dawn zo zai te hi i ngaihtuah ngai em? A tur ve rengah i lo ngai thin em ni zawk? Damna leh hriselna i dawn te hi i ngaihtuah ngai em? Hrisel lo leh dam lo ni la, damdawi man atana i senso tur te, Bill emaw kalvelna atana i senso tur te hi chhut ngai em? I dam loh chhunga i thawhchhuah tur leh i tih tur zawng zawng kha i hloh dawn tihna a ni tel bawk. Hmu theiin a siam che a, lawm tur i ni a, tarmit bun ngai lo khawpa mit tha i nei a, lawm tur i ni lehzual a. Tarmit hmanga mitfiah i la neih theih avang khan i lawm lo mai dawn em ni? Mitdel tam tak khawvelah an awm a, mitpual leh mit khing dela kan awm lo ngawt pawh hi lawm tur kan ni.

Ka naupanlai ata ka thian tawh, LP Laldampuia hi Vellore CMC ah kal (Kidney) thlak turin a awm a, Vellore hian kum khatah kal sawm bak an thlak meuh lo a, chu aia tam an awm chuan hmun dangah an pe chhawng thin a. Damdawiin danga kal thlak tura an pek chhawn bak nghak, Vellore-a nghak tawp mi 100 chuang an awm thin. A chhungte thlaktu tur (Donor) an awm lo a, a thian te lah an awm hek lo. Kum khat dawn nghakin In an luah chilh tawh a, chutah chuan 20na a a ni ve tawh a ni. Kal thlaktu tur pawh awm se, a inmil tak tak thei ang em tih ngaihtuah a la ngai bawk. Khawvel thilah chuan a beidawn thlak a ni. Ka tawngtaipui apiang hian ka vanneihna ka hre thin. Nuai eng zat nge an sen ral tawh a, eng zat nge an senral leh dawn ka ngaihtuah a, ka chan ni ta se kan hausakna hian ava tlin dawn lo em!! Harsatna karah pawh malsawmna an dawn bikzia ka hrilh ve fo thin a ni. 

Whatsapp Message ah he thu hi ka dawng a. I kut kha cheng nuai 10 in i hralh phal em, i ke nuai 20 in, i kal nuai 20 in, a nih leh i mit kha eng zat man nge? Lei ngai lo a i awm te, Hralh chak et et khawpa harsa leh retheia i awm lo te kha i vannei a, malsawmna a ni. A thlawna i dawn Malsawmna i dawn hi i chhut ve chhin tawh em? Lawm lo thei i nih ka ring lo.

Malsawmna chhiar thin rawh :

Pathian ropuizia leh malsawmna hnar a nihzia hre turin i thlarau mit kha meng la, i thinlung beng kha chhi thin la, lawmthu sawi thin ang che. Malsawmna i dawn kha ngaihtuah fo la, Pathian ropuizia leh makzia i hmu thei ang a, mi vannei tak i ni ang. Khawvel sum leh hausakna zawng zawng, ral leh mai tur hian kan mit a hliah a, mit a men tir thei loh chuan a pawi ang. Meng reng si hian a hmuh loh theih avangin ngun taka ngaihtauh fo a tul a ni.

Kristiante vanneihna chu kan chungah engpawh thleng se, ‘kan thatna tur a ni’ kan ti thei hi a ni. Tawrh hi malsawmna inthukru a ni a, tawrh avanga kan thatna te pawh hi a awm a, malsawmna kan dawnna tur bul intanna a nih chang pawh a awm. A hunlai erawh chuan thil hriatthiam har tak a ni thin. Mahse tawrh pawha sepui ruah tuar ang maia tawrh tlawk tlawk lovin, insiam thatna leh inphenna tur, inhumhimna kan zawn thiam ve hi a ngai a ni.

Tuifinriata kehchhia ah chuangin, thliarkarah chuan thichhawnga vawrhin tuifawn chuan a len lut a. Mahni chauha khawhar tak leh hrehawm taka nung tur leh ramsa leh thil hlauhawm laka invenna tur in a sak chu a chhuahsan hlanin a kang ral vek a. Pathian lakah pawh a vui ta, “Hna avangin hla takah zin ngaiin ka awm a, thlipuiin min nuai a, lawngin a kehchhiat phah a, mahni chauh lehnghalin thliarkarah min awm tir a, harsa tak chunga ka sak in humhimna tura ka buk chu ka ramchhuah hlanin a kang leh vek a” tiin.  “Engvang nge? Engati nge?” tiin Pathian a chhuah chhal reng a. Mahse thim dawnah chuan Lawng chuan an lo chhanchhuak ta. “Engtin nge hetah ka awm tih in hriat?” tiin a zawt a. “I meichhem khu (Signal) kha kan hmu a, kan lo kal a ni” tiin an chhang a. A hunlai chuan hrethiam lo mahse a hlut zawk zia chu a hre khawp ang.

Pathian thilsiam leh kutchhuak mawi tak tak te hi i hriatna chi nga hmang khan i  trawmpui ngai em le? Chuti ang ngaihtuahna atan chuan nikhatah hian hun engzat nge i pek thin? Minute 10 tal ngaihtuah thin teh. A theih phei chuan ziak chhuak la, a hlutdana i hriat angin a indawtin ziak mah teh; Lawm lo thei lo i ni ang. Hun inpe lovin i ngaihtuah ngai lo mai ti raw? Hun insiam la, fak leh chawimawi hi i bat a nihzia hriain i puangchhuak ngei ngei ang le. Pathianin mi bik, danglam bika a siam che hi lawm la, khawvelah hian nangmah ang hi mi pakhat chiah i awm a,  i danglamna leh theihna kha zahpui lovin amah fak a, chawimawi nan i hmang ngam lo fo em!!Lawmthu sawina chang hria chu malsawmna tharin a vur leh fo ang a, A fapa meuh min pek tawh chuan malsawmna dang chu min pek loh phal i ring em ni?

Malsawmna chi hnih :

Malsawmna chu phut let nei lo, thil thlawnpek kan dawn thin hi a ni a. Chuti ang chi hnih chu tarlang ila.

1. Lei malsawmna/Setana Malsawmna : Pathian avang pawh ni lo, khawvel pianken leh nihphunga malsawmna kan dawn thin te hi a ni a. Piangthar miah lo kan inkhawmin, sunday school kan kal thin a, kan nunho leh mimal nuna mite zeizia kan zir leh hmuh, fin phahna te hi Lei malsawmna chu a ni. Zaipawl kan tel avanga mimala zaithiamna, nunnemna leh awmdan tha (self discipline etc) kan zir chhuah te, Kohhran leh YMA kan belh avanga nungchang mawi leh mite rinhlawh ka nihna te, khawtlanga rintlak ka nih ve na te, mite ngaihpawimawh leh hriat ka nih ve ngawt te,  mi pawimawh dinhmuna awmin, hriatna leh finna kan chhar zozai te hi malsawmna a ni.  Kohhran hian thilsual ti turin kan inzirtir ngai lo a, thil tha ti tura kan inzirtir thin te hi mihring tak pawhin hma kan sawn phah fo thin a ni. Corruption leh dik lo taka hna zahawm emaw contract emaw i hmuh te hi sualpui kher lo mah la, nuam sa leh neinungin a siam che a, chu chuan mite awh turin a siam che a ni thei. Mahse Van malsawmna chu a ni lo ti raw?  

Lei malsawmna kan dawn te hi a tha a, a hlu tho a. Leilung danah pawh mi tluang, mi vannei, vannei tura thawkrima hlawhtlinna chang an awm bawk. Thil tha tak a nih laiin Pathian hmel min hai tir emaw min hliah tirtu a nih chuan a hlu lo khawp ang le. Lei malswmna, hausakna sum leh pai, khawvel thiamna te hian Pathian hmel min hmuhtir thei a nih chuan a lawmawm a. Mahse, hausakna te, finna te hian thlarau mit a ti del awl em em a ni. Pathian ring lo a, Pathian thilsiam zawka rinna nghahtir tur a nih avangin chhut ngun kan ngai hle. Hmasawnna leh hmuingilna te, vanneihna kan hmuh te hia Pathian min hlattir zawk fo em?

Mitdel nula chuan hmangaih a nei a, inneih an tum dawnah a mit an zai hlawhtling a, a mit a lo var ta a, a psal tur kha mitdel ve tho a ni tih hrechhuakin a duh ta lo a, chhuanlam a siam ta zawk a. A pasal hual chuan thu a chah a, “Duhtak, i mitdel lai ni lo, ka mitdel thu chauh hi min hriatpui reng rawh aw” tiin. Kan dinhmun a danglam hian kan hmuh dan leh ngaihdan hi a danglam thin a. Thinlung thatna hi kan theihnghilh fo thin a ni. Kan hun hrehawm tawn atang te hian ngaihdan duhawm leh tha, kawng dika min hruaitu ni zawk thin se.

2. Van malsawmna/ Pathian Malsawmna : Khawvel thila hrehawmna kan tuar hi chu a hrehawm thlawn mai a ni a. Pathian hming avanga kan tuarna te, kan senso leh a hming avanga thilthlawn pek kan dawn te hi Van malsawmna chu a ni. Lei lam malsawmna nen a inzul hle a, hriatfin pawh a awl thin. Lei malsawmna kan dawn te; a tha zawnga kan hmuh hi Van malsawmna a ni kher lo a. Mahse, Pathian lawm zawng Mahni intanpui te, mi dang tanpui leh mite tana malsawmna nih avang hian mihring leh khuarel nihphung malsawmna leh vanneihna chu a awm ve bawk. Hriatfin awl tak ni mah se thil hrang daih a ni. Van malsawmna tih avanga Pathian malsawmna hi harsa leh danglam bik riauvin hmuh kan tum ang tih erawh a hlauhawm khawp mai. Lawmthu sawi nachang hriat mai te hi malsawmna a ni asin. Upa B Sangmawia chuan,

“Mihring finna leh thiamna ten ka nun min luuah fo thin

Thlarau malsawmna chang turin hmunsang lam ka thlir a,

Mahse I Van malsawmna chu hniam takah a awm si” 

Lei lam malsawmna kan sawi avanga engkim hnualsuat hi a awm ve a. Mahse kan thil tawn, kan thil hmuh leh kan hriat thin te hi eng nge a nih a, engtin nge kan lo dawn sawn tih hi hriatthiam a har fo. Mahse,  ngun taka kan chhut chuan hriat loh theih lovin kan hre thei ang. Mite tihdan emaw ngaihsak lo leh malsawmna chhut ngai lo, mi thawveng eng ang pawhin tam mahse a hlutna hi a nep dawn chuang lo a ni.

Leia malsawmna i dawn hi a mal malin chhiar la, lawmna hlirin i khat ang. Rilru thianghlim leh tha i neih hunah chuan lawmthu sawi chung zelin Malsawmna min petu chu i fak ang a, i chawimawi ang a, hlimna leh lawmna khat reng chungin damchhung ni i chhiar thiam ang a. Harsatna tawk thin mah la, a dawn sawn dan leh a sutkian danah hmasawnna tam tak i nei thiam tawh ang a, Chutih hunah chuan hla hmang ni lo, thinlung atangin “Aw Lalpa I malsawmna hlu kan engkim chungah a lang” tiin i fak tawh ang. 

 18.8.2014 @BCM Trinity Zobawk, Bial TKP Visit(Thil thlawn pek kan dawn avanga vanneihna kan chan te hi chhiar ve thin rawh aw)