22/2014 A Testimony of My Friend

KA NUN LEH HIV/AIDS

(Kan thawhpui mah nise, ka hnenah a lo kal a, he thu a ziah sa hi edit sak turin min ngen a, ka type sak lai chuan a thinlung hi a na thar leh a ni tih a awka chhuak a\angin ka hre thei a. Siam \hat ngai siam \ha in ka han blogging ve mai a ni. Ama phalna angin. Mi dangte tana malsawmna ni tur leh PLHIV pui tur erawh chuan hlim takin hun a hmang thei zel a ni tih ka hriatna hian min ngaihsaktir zual hle)

Vawiin thleng mai pawha khawvel hnam hrang hrang leh he kan ram te tak te pawhina kan ngaihven leh buaipui em em, tun darkar thleng pawha a damna tur, khawvel thiamna leh finna pawhin a la hmuh chhuah theih loh ram leh hnam khawtlang leh chhungkua, kohhran mimal nun min sawi sa a, min tichhe mektu natna hlauhawm leh tihbaiawm tak mai hi lo hmelhriat/khual hriat ve an chuan a vei leh a tuartu te hi hmusita endawng mai hi a awl fo \hin a. A chhan chu misual awm \ha duh lo Drug Addict, KS, MSM leh FSW natnaa ngaih vang a ni. Mahse, kan rinloh tak tak, mi \ha leh fel, kohhran leh khawtlang tana mi tangkai tak tak te natna pawh a alo ni ve reng si a. Tumah thlei bik a nei si lo, ka rilru-ah zawhna lian tak mai vawiin thlenga la cham reng chu he natna lo hmuchuaktu khan mi \ha leh fel tak hnen a\angin lo hmu ta se, kan en dan leh thlirdan te hi a danglama  ang em le tih hi a ni. He kan zoramah ngei pawh hian hrechiang inti apiang te hian kan lo hriat chian tawk lohzia hi a lang leh fo \hin. 

Keimahni chunga thleng tura kan rin ngai miah loh leh kan duh ngai miah lo thil te hian he kan hringnunah hian thla a zar fo a. Hlimni lo thleng \hin mahse \ahna-in kan khat leh \hin. Pathian hnen a\anga thil \ha hmutu chuan thil \ha lo pawh a hmu si. Hringmi nuna thleng te hi kan rel leh kan ruat a ni si lo. Lungngaihna, beidawnna leh natna, thihna a lo thlen chang hian tu hringnun nge lungawia hlim \hin ngai le? Mi tin mai hian harsatna leh buaina kan nei \heuh a, mahse kan thil tawn leh natna kan tawhte chu a inang vek si lo. Chumi zingah chuan HIV/AIDS avanga mittui nena beidawng taka hun hmangtute hi mi vanduai ber ti ila, kan sawisual awm lo e.  He natna tuartute hi an sual vang leh an awm \hat duh loh vang a ni bik vek dawn em ni? Anmahni chunga thil lo thleng tur hian an duh bik dawn em ni le. Tam tak chu an sual vang leh an awm \hat duh loh vang a ni thei e, mahse a ni bik vek si lo. Tawng ve lo leh a hre lo tan chuan hriatthiam a har \hin. An mahni ngei pawh hian inpawm a, inhriatthiam harsa an ti a. Hlimna lo thleng ve \hin mahse thinlung tak taka hriatthiam harsa an ti a, Mittui nen hringnun an hmachhawn a ngai leh \hin. Hlimna tak tak I neih \hin kha an nei ve tho a, mahse an natna chuan khawngaihna leh dimna awm hauh lovin a lak saka a hneh zo ta si. Laikhum belin an hringnun kal tawh leh liam tawh hnu ngai leh hmatiang thlir leh zawh chungin mittui nen an  damchhung an chhiar nawn leh \hin. An rilru pawh thunun zo lo khawpin sual lam panin damlai thlan thim chu an chan tawk a ni si. Anmahni chunga thil thleng chu Pathian remruat a ni bik dawn em ni? 

He natna hi tu hringnunin nge pawm ang a zam taka la awm bik ang le? Tu hringnun mah hian a lungawi pui ka ring bik lo. Khawi a\angin nge tih leh lungaihna mittui mai lo chu chan reng a awm lo. A nih tur ang ang a ni tawh a, beidawng leh inchhir taka awm hian awmzia a nei tawh si lo. Tunge dam reng chu thlang teh lul ang le? Rilru a dik thei tawh lo, thil tam tak ka ngaihtuah a,  a buaia  a ni. Khawi hmunah pawh awmin kal mahse awm nawmna leh lawmna reng a awm lo,  insitna leh inkiltawihna kan nunah a thleng a, mi zinga awm pawh nuam an ti lo a. Tumahin hre lo mahse mahni chauha hun hman a, fianriala awm kan duh a, thil tam tak kan ngaihtuah a chu chuan nunah harsatna leh beidawnna a thlen a, tuilairapin kan awm a, thihna kan zawng a, mahse hlauhna in a hneh leh si \hin. An nun ruak hnawh khahna zawng leh \anpuitu ngaia rumin hringun kan zawh a, nun nghet neih harsa kan ti a, han \ha ve-in han hlim ve bawk thin mah ila rei a daih thei tak tak si lo. Sual lam pang daiin kan duh loh thleng thlengin kan tlan a, hnemtu leh hmangaihtu ngaiin khawhar takin \ahni kan chhiar leh \hin. Kan hawina lam a piang chu kan lunglen tizualtu leh kan \ahna tizualtu mai an chang leh \hin. Kan chunga thil thleng chu khuareiin hnem thei si lo.

Mihringin ama hun pawh a hre si lo, sangha len hlauhawma man leh sava thanga awk ang maiin mihring fa te pawh an chungah lo thleng thutin hun \ha lo-ah chuan a awk \hin a ni (Thuhriltu 9.12)  Ka chungah chuan eng thil nge lo thleng ang a, eng nge ka tawh dawn tih ngaihtuah miah lovin, nunna emaw tiin hlimna chu ka um zel a, chu chuan natna a thlen ka ring ngai lo. Mahse mihring hi  buai turin kan lo pianga hlimna tura kan ngaih \hin thil te chu lungngai a rumna hmun maia a lo ni.  Engdang dawn lo a,  hun ka hman lai mek chuan ka thil duh loh leh ka rin ngai miah loh HIV AIDS natna ka vei thu hrilh hriat ka ni tlat mai a. Awih ava han har tak em!! A ngaihna hre lo leh hrilh hai tak chung chuan ka ngawi reng a. “A ni thei lo. Ka ring thei lo Chance a awm lo” ti mah ila chu thu chu a danglam lova, ka thisen leh taksa-ah chuan chu natna hrik chuan hmun a chang reng tho si. Ka mumang emaw ka ti hial a. Mahse a ni hauh si lo, ka bing mup mup a, ka thaw ava han pik tak em!!  Ka hawina lam a piang mai chu a thim mup mup a, mu leh mal reng ka nei ta lo, dan rual lohvin ka mittui chu biangah a lo luang a, inti pa ve tak \hin pawh ni mah ila HIV avang chuan \ah hawm hawm a ngai ve ta. Inpawm thiam avan har tak em, inchhira puh mawh tur zawnin awmzia a nei si lo. Lungngaihna mittui leh zahna chauh lo chu chan reng ka nei ta lo. Ka khawvel ni chu a tawp ni ta ber hian ka hria a, chuvangin ka kawng tur chu natna nasa takin a khat a, hmeichhe nauvei natna aia na-in  benga hriat thiam theih loh khawpin ka na a, khaw hmu thei lo khawpin ka mangang a, ka thaw hlawp hlawp a, thil rapthlak tak chuan a ti hlau a, rethei leh pachhe tak ka lo ni ta. Ka thinlung chu ka kawchhungah hliamin a awm a, thih rapthlakna chuan min zemin min delh a, seoul natna chuan min man a, mangang leh beidawnna chuan min bawh a, thlaphanna in min khuh zo ta. Ka nun hian thih a thlang zawk ta hial a ni. He taksaa chen reng a, hrehawm taka awm ai chuan damreng pawh chakna ka nei hek lo. Ka thisen leh taksa rilru ngaihtuahna zawng zawnga  fan chhuak a, ka chakna zawng zawng leh duhdan leh theihna zawng zawng te chu hnawlin min \hiah sak ta. Chakna leh tihtheih dang reng ka nei ta lo.

Ka theihna te hi hlan leh chuan tur a awm si lo, nitinin min delh \hin.Mi ten min chhiar a, an selna anka chauh lo chu dawn leh hriat ka nei lo. Ka daikai hnuten min hip leh \hin a, mahse lungchhirna mai lo chu leiah hian chan reng ka nei ta lo, Eng thil pawh tiin tawk mah ila hlimna reng ka nei ta lo. Harsatna leh buaina, natna dang nei mah ila, chu natna chu ka puhmawh vek a,  HIV Positive vang a lo ni tih zel a ngai ta. Hma lam tih tur leh hlen tur tam tak a awm tih ka hria a, mahse khawvel mi ten min hnuchhawn a, chanchin chu an ti ti nuam ber a lo nit a. Lenrualte zingah awm ve pawh hrehawmna leh zahna mai a ni si. Ka hlimna tura ka ngaih \hin thil zawng zawng te chu lungngaia rumna a lo ni. Min hmangaihtu emaw ti a ka hriat ten hrehawma ka awmin hnutiang min chhawn leh si \hin. Fam lovin dairial ka chang a, hliam lohvin ka na a, tu'n min dawn pui ngai hek lo. Beidawnna leh \ahna leh lungngaihna lak ata chhuak a, zalen turin tunge min pui ang le. Min puitu ka va ngai tak em! Tu nge lo hnai ang le? Min hmangaihtu ka va ngai tak em; he saltanna hmun atang hian.

Hun liam tawh hnu dawn kir leh hmatiang thlirin hun leh ni chu zawi zawiin ka hmang ral ve zel a, hriat lohna in mihringte min ti mawla min tih at theihzia te, lungngaihna leh beidawnna ruama \ahna min thlen nasatzia te chu ka rehfiah chho ve zel a. He natna avanga manganna leh tawrhna te pawhin zia lawm lama  pan chho ve hret hret ta. HIV/AIDS natna avanga dam reng chak lohna ka neih \hin te pawh kha, he natna hi thihna mai emaw tiin ka lo indawm kun \hin a, mahse he natna hi thihna tur a lo ni reng reng si lo. Pa Pathian mawi nan leh fapa chawimawia a awmna turin a lo ni zawk si. Midang tana malsawmna ka nih theih nan he natna hi min lo siam sak a, felna \hatzia ka hriat theih nan sualna pawizia min hrilh a, rinna chakzia ka hriattheih nan rinna ruamah min \huttira, thlamuantu leh puitu ka pan theih nan rilru thlabarin min siam a, lungawina leh lawmna famkim ka neih theih nan lei lawmna min \hiah sak bawk a, a ropuizia leh a thil tih theihzia te leh Vanram hlutzia ka hriat a, ka hmuh theih nan hringnun nepzia min hriattir leh a ni. Lei danah chuan lawma hlim a hriatthiam hi ava han har tak em Mahse, A remruat kan tan a lo tawk reng si. Tih hrehawma ka lo awm kha ka tan nunna a lo ni a. Ka \hatna turin rem min lo ruatsak a, thinlung lungchhia te, tuam dam tur leh saltangte hnena chhuahna sawi tur te, mi tangte hnena tanin hawnna thu sawi tur leh  lungngai zawng zawng thlamuan turin leh amah Krista chawimawia a awm zel nan te min ruat a, ka natna veipui te chhanchhuak tur leh an tana kawng hawnsak turin min lo ruat a ni reng si. Mihring tena vanduainaa kan ngaih hi a hmangaihna lanchhuahtirtu a lo ni, a hman tlak bungbel thianghlim ka nih a, mi dangte tana malsawmna ka nih theih nan khawdur ka chungah a thlen a ngai fo \hin. Mahse kan tan chhum a zing reng lo a, ruah pawh a sur reng bik lo ang a, nthlipui leh ruahpuia kan inhumna a ni si. Chawngzawng pakhat pawh thlahthlam ngai lo tu chuan min thlah thlam dawn lo a ni tih ka hria a. Kan nunna, kan damna hi kan chhuang zel ang a, harsa-in a kawng chu khirh hle mahse he natna hi Lalpan a ropui nan leh a ramzau nan a hmang duh a ni.

- F-a, Peer Counsellor,  Vihaan, Help Desk. CHS