04/2013 Kilhna thirkhen ka tan a na lua e

KILHNA THIRKHEN KA TAN A NA LUA E

 Bible  Hebrai 12.4 -13

Tirhkoh Paula kha Lal Isua a tih duhdah poh leh Pathian vuak let a nâ anih kha. Bawng leh Sakawr ke a thir an phum hian an phum thuk poh leh bawng/Sakawr ke chu a lo lek nâ ṭhin a ni. Chuti ang bawk chuan Khawvel lama tlan tam nasat poh leh hrehawmna a nâ a ni.

Kha zanlungngaih thlak tak, Thirimna leh vuivaina, Itsikna leh lungawilohna tuam vela ka awm lai chuan mangang leh beidawngin ka awm a. Ka khawthlir  a thim mup lai chuan Ka tawt up up a, chakna reng ka neih loh avangin Pathian ka au a. Pathian beisei tur ting erawh chuan Pathian thu “Mangan laia ṭanpuitu hnai var a ni”tih ka lo hre ve tawh a.

Beidawnna ruam ka zawh lai chuan Pathian hi a hla a, tu nge beisei tur pawh ka hre lo. Chhinkhat pawh ka chhing lo a, mutthilh chu sawi loh mut pawh ka mu ṭha ngam lo a nih kha. Rilru ṭawngṭaina nei chungin ka tlaivar chiang hle. Kha zan tluka Pathian ka mamawh lai leh Pathian ka hnaih kha ka damchhung hian ka la nei lo.

Ka thlaurau hi lak chhuah ang vekin a awm a, ka ruak vek hian ka hria a. Mahsela, ka kawchhungah hian ka leng thlawt lo a ni. Hlauhna nasa takin ka khatah, engmah reng ka hlau lawi si lo. Dan anga hremna hmachhawn turin Hrehawmna nasa tak ka tawrh alo ṭul ta a ni.

Hlimna leh lawmna chu ka beisei ngam lova, hrehawmna hmachhawn ngam lova ka awm laiin Pathian hnenah pumpelhna ka dil ṭhin. Chhanna ka hmuh chu lawm taka hrehawmna paltlang ṭhin te nunah hlimna ka dah a ni tih hi a ni mauh mai.

Pathianin min hmangaiha, a rawngbawl turin min hman zel a duh a, Hmantlak ni tur chuan Hremna hmachhawn phawt hi khawvel dan alo ni si a. Thununna (Discipline) tel lo chuan Pathian rawng hi a bawl theih loh tih ka hri a. Ka hla ziah ka hrechhuak a, Lalpa hman tlak ni tur chuan A hrem tlak ka nih hi alo ngai reng zawk si a. Hmangaih loh a hrem ngai si lo.

LALPA HREM TLAK/LALPA HMAN TLAK

Lalpa hman tlak ni turin hrem tlak kan ni

Hman tlak loh chu hrem zia a ni lo e

Chhe lailet der; hrem tlakah min siam

Tlinna reng nei lo hi tlingah min pawm

Chhandamna mai hi a tawk zo ta lo em ni? Nunphung thlak thleng leh thil tih awm lo chu

Hmuh theiha rintlak, lang lo lama rinngam

Krista rawngbawltu in awm lo em ni?

Zilh loh fa an ṭha ziktluak thei lova, khawiah mah an tla tlum tluan chhuak ngai lo. Thunnunna paltlang  ngai lo chuan lawmman an la ngai lo a ni.  Pathian zilhna hmachhawntu hi Pathian bel ruat an ni ve thin. Pathian hriak thih tawh hi chu khawvel lamah an tlan nasat poh leh a vuak let a nâ ṭhin.

Inthiamlohna, rilru chi-ai-na, beidawnna leh harsatna tuar hi a nâ ber a. Pawisak neih loh (Desperate) a awl em em ṭhin. Pathian ringtu chuan a aw ngaichangin hremna chu a tuar a, a tuar chhuak ṭhin. Mihring lam chauh en hian mahni inkhawngaihna nasa taka lo lang ṭhin a. Sualin hmun a chang leh mai thin a ni. Tunlai tleirawl nunah  Depression, Stress neih nasat avanga nunna chan kan awm ta fo. Puitu Pathian an auh loh vang a ni ṭhin bawk. Pathian hremna an hmachhawn ngam loh vanga nunna hloh a awm theih bawk.

Khawvelah chuan hremna hmun Jail te hi insiamthatna  hmun (Correction Centre) a ni a. Hrem an nih chhan hre lo emaw hrem an nih chhan pawm duh lo apiang chuan rilru hah reng rengin hremna chu an tuar tho thin. Chuti ang mi chu siam ṭhat theih an ni lova, dan anga hrem mai loh chu a sawng saw hlawt lo fo ṭhin. An nunah insiamṭhat tumna reng a a awm lo. Mahni tihsuala inthiam lohna leh hrem tlak nihna pawmtute chuan hrehawm mahse hlim takin thununna an tuar chhuak ṭhin. Hremna tuar chhuak zalen lo an awm em ni? Hremna tuar chhuak hlim lo an awm ngai em?

Roreltu hremna chu hrehawm takin tuar la, tuar chhuak rawh. Chutah chuan hlimna a awm asin!! Sual vanga hliam tuar khan ram ṭha leh zual chakin kal zel la, beisei tlat rawh.  Khawvela kir lehna hun a awm tawh lo. “Ka sual zawng zawng Aman min tlak sak, A hming thianghlim -  ngaihdamnain”tiin Lalpa chu fakin chawimawi ve mai rawh le.

Hremna tuar chhuak a, dan anga thiamna chang tawh chu pawisawi lo (innocent) a ni a. Hremna tuar ngam lo chuan damchhunga bihrukna khurah a hruai ṭhin si a. Dan anga hremna hmachhawn ngai lo chu (Out Law) dan pawna leng niin, Vantlang zingah zalenna an nei si lo a.

“Thisen lui chu ka lo hmuhin

Khawngaihnain a khat,”

Chatuan pawhin a kang lovang

Mi sual faina lui chu”

Min la ngaidam duh e, tiin kan sualna zawng zawng nen Pathian I pan ang u.

** Depression nasa tak enkawl tur chuan Psychiatrist/ Counsellor an ṭha a, chung zawng zawng ai chuan Pathian hi alo ṭha ber a ni.