16/2012 Abortion

HEI HI A THAWNTHU LENLIHN CHU A NI

Hello, Ka nu

            I fa ka ni a, min hre lo mai thei a, kar tlemte a upa ka nih avangin. Tu nge ka nih hi ila hre thuai dawn tih ka tiam a che. Ka chungchang hi ka han hrilh ang che.

            Ka hming chu John-a ni a,  mitmu pawl buang mawi tak leh sam dum ka nei a. Tunah hian lang lo mah sela ka pian hunah chuan I hmu thei ang. I fa-mal neih chhun tiin min ko ngei ang le. Dan naranin pa nei lovin ka ṭhang lian ṭhin bawk. Nimahsela,  kan inngaihsak tawn a, kan inṭanpui tawn ṭhin alawm. Ka ṭhan len hunah chuan Doctor nih ka tum a. Anu, vawiinah hian min hrechhuak ngei ang a, I hlim viau ang. Midangte hrilh tur hian i nghak thei bikin ka ring lo. Nitina i tih tur chu hlim taka awm hi  a ni dawn a, nun hi a par ang a, a famkim dawn si a.

            Vawiin hi i hmel ka hmuh vawi khatna tur leh ka damchhung huna ka hmuh chak ber nî a ni a. Vawiin hi ka pa I hrilh hun kha a ni. Kei min lo hrin dawn avang hian i hlim hle tih i hrilh a. Mahse, Ka pa kha a hlim lo  a ni. A thinrim a nih kha. A thinrim tih i hriat pawh ka ring lo. Pawisa leh damchhung  khawsak ngaihtuahna, nauhrin chungchang a sawi daih kha! Hrethiam vek lo mah ila i hlim em em kha maw! I Hlim chuan a ṭha vek ti raw??

            Thil rapthlak tak a ti ta anih kha.  A vua che a, i tlu tih pawh ka hre thei. I tluk zawngin min hliahkhuh nan i kutin min veng a, i dulah i kut i nghat a nih kha. I ti ṭha ka ti hle na-in nangmah vangin ka hlim thei lo a ni. A nu, i ṭap a nih kha ti raw? Khatiang ṭap ri kha ka hre duh lo, min ṭah tir ve tho asin.  “A pawi ka ti hle mai” a ti a. A kuah che  a.  Nangin i ngaidam leh ta a. Keiin ka ngaidam thei em tih chu ka hre lo. Khati ang kha a dik lo a ni. A pa hian ‘a hmangaih che asin’ i ti si a. Engati nge min tih nat?

            A tawpah chuan min hre thei a, I pum alo len ve tak avangin. Min chhuang hle  a ni ti raw? Ka pi nen ka thawmhnaw tur leiin in kalchhuak a,  I hlim tak zet a ni ti raw? Hla min sak sak leh nghal. Khawvel zawng zawngah hian i zaithiam ber a ni. I zai lai hi ka hlim lai ber a ni ṭhin. Min biak hian ka thla a muang a,  ka him  a ni. Min hmu turin i nghak fan fan ṭhin a. Ka lo piang a nih chuan i tan ngei hian famkim takin ka piang ang a, chhuanawm takin hun ka hmang ang a, ka thinlung zawng zawngin ka hmangaih ang che.

            Tunah chuan ka kut leh ke te hi a che thei tawh asin. Ka chet theih chhan chu ka nu, min ngaithla tura i kut khan i pum i khawih ṭhin avangin. Nuam kan ti a ni ti raw?  Anu, vawiina ka pa alo kal khan, ka hlau a ni. A ṭawng dan kha a dik lo a, a chet dante kha a puitling lo hle mai. A duh lo che tih a sawi a, a vaw leh che a, ka thinrim ngawt asin.

            Ka len hunah chuan a khawih nat ka phal miah lo ang che. ‘Ka venghim ang che’ tih ka tiam a che. Ka pa hi a sual a ni. Mi ṭha taka i ngai a nih pawhin. A sual a ni.  A khawih  na che a, nang leh kei hi min duh lo tih a  sawi a. Kei hi min duh lo a ni. Nu, eng vangin nge min duh loh a? Nu, zaninah hian min be miah lo asin. Thil engkim a ṭha em? Ka pa i hmuh aṭang khan ni thum a liam tawh a. Min bia-in, min la khawih miah lo. Anu, min la hmangaihn em? Anu, ka hmangaih che asin. I lungngai riau hian ka hria a. Zana i mut hnu hian ka hre thei a ni. A nuihzat thlak thei lutuk.  I mang kha a chhe si a; min kuah hian him riau-in ka inhria a, lum nuam ka ti bawk ṭhin.

            Zinga ilo harh hian chawlhkar 21-a upa ka lo ni ang a, eng nge i tih ang? Anu, min chhuang ve ang em? Vawiin chu khawiah emaw, ka la hmuh ngai lohna hmunah kan kal a. Ka hlim hle mai.  A landan chuan Damdawi in niin ka hria. Anu, Ka lo upat hunah chuan Doctor nih ka duh tih kha ka hrilh tawh che em? Ka lawm ang chiah hian i lawm ka ring. Ka nghak thei tawh lo, anu.

            I thinphu ran dan aṭang hian ka hlau a ni. Eng nge i ngaihtuah chu ka hre thei lo. Doctor chuan a bia che a,  eng emaw tak inti dawn niin ka lo hria a, ka hlau tak zet a ni. Anu, khawngaih takin min hmangaih thu min hrilh la, him takin ka awm leh thei ang. Ka hmangaih  che asin. Eng nge ka chungah hian; eng nge in tih tak? A na lutuk!!  Ti tawp rawh. Ka ṭha lo hle mai. KAnu, khawngaih takin min ṭanpui mawlh teh.

            Anu, min ngaihtuah tawh suh, ka ṭha e. Tunah chuan Vanramah Angelte nen kan awm tawh alawm. Eng nge ka chunga intih kha min hrilh asin!! Khatiang kha Nau tihtlak (nau hraihlum) an ti. Anu, Engati nge? Eng vangin nge min tih tlak? Min lo hmangaih miah lo em ni? Eng vangin nge min thlauh thlak theih? I chunga thil ṭha lo ka ti a nih chuan a pawi ka ti tak meuh meuh a ni. Anu, ka hmangaih che, ka thinlung  zawng zawngin ka hmangaih che. Eng ati nge min hmangaih ve loh? Khatianga min hrai-thla tur khan eng nge tihsual ka neih a? Ka phu ve reng em ni?? Anu, dam khawchhuah ka duh ve asin, khawngaihtakin.

            Min ngaihtuah miah lo tih ka hriat hian, min ti-na tak zet a ni. Min ngaihsak lo leh min hrilh lo tih ka hriat hian a na a ni. Ka hmangaih tawk loh vang che em ni? Anu, khawngaih takin min enkawl ang ti raw?  Hlim taka pian ka duh a, chhûm hmuh theih te, i hmel hmuh theihte ka duh a, Doctor nih pawh ka duh asin. Heta awm hi ka duh lo. Min hmangaih  leh turin ka duh che asin. I chunga thilsual ka ti a nih chuan pawi ka ti tak zet asin; anu……

            Nau tihtlak reng reng hian… Thinphu a ti tawp a, Mit pahnihin khua a hmuhtir thei lova, kut pahnihin a khawihtir thei lova,  Ke pahnihin a tlantir thei hek lo.  Kâ hi a ṭawngtir ngai lo bawk. Damchhunga theihnghilh tawh loh tur sernung a siam ṭhin. Heti ang dinhmuna ding i hriat chuan Family Counsellor pan turin râwn vat la, ṭha zaia an sawiho hnu-ah ngaihdan fumfe tak a siam thei ang a, rilru dik tak a pu leh thei ang. Nau tihtlak duh lotu i nih chuan he thu hi mi pakhat hnenah tal sawi chhuak ang che.

Ngaihtuah zui atana letlingtu chhawp chhuah:

            Internet kawng kamah he thu hi ka chhar a, ṭha ka tih em avangin midangte chhiar atan ka duh ve si a, a thu ngial ngana let lovin, kan hriatthiam theih dan tura siam rem a ni e. Tu ziak nge, engtika ziak nge, khawiah nge ka hre lova, A thu ka hmuhna erawh Facebook aṭangin  a ni.

            Ti sual tawh, damchhunga inthiam lote tan pawh insiam ṭhatna hun ala awm a, thinlunga inchhira simte chu Pathianin a ngaidam tawh a. Ti sual leh tawh lo tura nun hi kan mawh phurhna a ni. Hei hi naupang thlarau vakvai zawng zawngte tan i hlan ang u.

1)      Mizoramah hian nau hraithlak a pung tial tial a, kan ngai zam tial tial em?

2)      Medical practitioner- te (Doctor adt.) hi danin a phal baka che an awm ṭhin em? Nau an tih tlak nazawng hi chu mipui nawrna/duhthlanna vang a ni lo maw?

3)      Kohhran hian heti ang khuahkhirh/inzirtirna hi a hlamchhiah lo maw?

4)      Hlamzuih kan ngaihdan ang hian mihring ni lo thatah kan ngai em?

5)      Hlamzuih/naupangte hian thlarau an nei ang em? Khawiah nge an kal ang?

6)      Nau tihtlak hi sual a ni em? Corruption ang lekah nge kan ngaih a, thih pui tham khawp sual lian takah?

17/10/2011 Anti Poverty Day