DROPDOWN MENU

Sunday, February 26, 2012

03/2012 Sialton Official

SIALTON OFFICIAL-A HMANGAIHNA MAKZIA


Sialton Official-ah Inngaitlawm leh inring  tawk takin bul min tan sak ta sa sa, ka literature thlirna mit ti-keutu a nih avang leh he thawnthu tawi avang hian amah hre reng lo thei lova min siamtu C.THUAMLUAIA hriatreng nan hun ka’n hmang ve teh ang.


Zirlaibu hrang hrangah, hun hrang hranga telh thin a ni hian he thawnthu rilzia hi a tarlang chiang hle. Ril vanga har erawh a ni lova, naupang, thalai leh kum upa lam thlenga tuipui theih anih avang hian mi tin lawm em em thawnthu anih theih zawk vanga ril a ni. Chuvangin zirlaibua telh reng anih ka ring bawk.Amah C.Thuamluaia chanchin leh he thawnthu irh chhuah dan chu ziah tam ngai lovin kan hre tawh ang a. Ruahtham loh tarlang tur ka ni lova. He thawnthu finthuruk leh a laimu ber hi kan haichhuak thei dah law maw ka ti mai zawk a ni. Thuthar aiaha a thu ken ber HMANGAIHNA MAKZIA hi auchhauh pui ber tur a ni.

Kum 2007 september Ni 4 a, kan pisa kai chuan ‘Hmangaihna Makzia’leh hringnun kalphung hi kan sep a. Chutah kan pu, kan thawhpui chuan a pa; Lalhmingthanga leh C.Thuamluaia te thian inkawm ngeihzia leh an induhsaknate a sawi lang hlauh a. Sialton Official leh a kaihhnawihah te pakaiin, C.Thuamluaia thu leh hla tuipui phak ni veah ka inngaih avangin Ni 5  September 2007 chuan an chenna inah a hring a hranin ka kawm ve ta a. He thawnthua ka rin ngam loh, ka rin rilruk (doubt) tak mai te chu ka hriatchian phah a, ka lawm hle.


‘My dear boy’ ti ngata in ko, Shillong Earle Hostel leh Govt High School-a an zirlai chanchin leh, Mizorama a haw hnuah C.Thuamluaia nen lehkhathawn an inthawn dan te hi a ngaihnawm hle. He thawnthu tawi pawh hi lehkhathawn (kut ziak ngat) avanga chhiar thei kan ni.  Hranghlui (?) leh upate  kawm hrehawmna em em chu thu an khuh thiamin, sawi chin tawk an hre lutuk hi a ni. Midangte rilru hliam leh mitthi tawh pawi sawi an hlau a, mi zalenna an ngai hlu thin hi an awhawmna a ni bawk.


Patriot leh Social Activist a nih hi a thu leh hla thiamna avang hian theihnghilh palh a hlauhawm hle. Ram leh hnam hmangaihna (Patriotism) chuan Cross Culture marriage (Hnamdang neih) a rem ti lova, Politician te hi Patriot an ni vek lo. Hnam humhimna leh Mizo identity chhawm nun a duh avang hian ngaihsan tur niin, he thawnthu hi a inpuanna lehkhabu ti ila, kan tisual lovang. Sermon vawikhat sawina leh a testimony hian a thih hnu thlengin min la nghawng a, Sermon nung tak, thawnthu tawp thei lo a ni reng ang.
Saptawng (Tawng leh ziak) thiam tak a ni a, B.T a zirlaia Essay a ziah-ah a fail tlat hi a mak hle a, chutih lain ‘Pre and post war of Assam’ tihah erawh pakhatna a ni si. Engvanga fail nge anih tih amah pawhin a hre lo hi mak a ti hle.


He thawnthua Hotel Odyana, Zanlawn adt., hi a din chawp, a ngaihtuah chhuah liau liau a ni ngei a mahse he thawnthua Dorothy meuh hi chu Aguilina ngei a ni tih ka hmuthiam ta a. Mizorama alo haw hnu a “I’m Coming home without Aguilina” tih Pu Lalhmingthanga (may his soul Rest in Peace) hnena a sawi leh he thawnthua “Kei chuan lawn lova vana arsi lak ka tum a, ani erawh chuan leihlawn awm lo a zawng a ni” tih te, he thawhnthu a Mizo nula nih ka chak (Ah! If only fate decreed that If I were a mizo girl)” a tih tir te hian Hmangaihna Makzia leh ramri kham phena finthuruk a tel chiang hle.


Kum 2004 March thla khan saptawng a ziak (lehlin bu) The heart of the Matter tih chu Aizawlah, Mizoram university bultumin release a ni a, ka roommate English department ami (H.khawliana of Champhai) chuan a bu alo hawn a, ka hmuh chuan ka rilru a na hman thelh a ni. He lehkha bu hi “Katha and the North East Writers’Forum” te published hi, kan tribal Literature ti-hausatu leh hnamdang te zinga pho-chhuaktu a ni. He Sialton Official hi Dr.Margaret Lalmuanpuii Pachuau, Department of English, Mizoram University a thawk thawh rim rah avangin hnamdangte hriatthiam theih turin phochhuah a lo ni ta a, a lawmawm hle.


Hmangaihna makzia tih hi he Sialton Official lehlinbu atanga a landan erawh hi chuan Hmangaihna makzia a lan fiah tawk loh avangin a famkim tawk lo a ni. He thawnthu zawng zawng laimu, a tawp kharna, Biak In Pulpit  atanga a sermon  “Hmangaihna makzia ka sawi ta a ni” tih hian awmzia chi hnih a nei a. Pakhatna chu Sermon thupui a tana  hman  Pathianin  Mihring  a hmangaihna makzia leh, Pahnihna chu mihringte zinga inhmangaihna makzia Sialton Official thawnthu pumpui khaikhawmna a ni.  Langsar lo takin Hmangaihna makzia hi a zep tel thiam a, Nguri Hmangaihna te, a fate a hmangaihna te, Dorothy a hmangaihna te hi a ni. Kan hmangaih te chunga kan tihsual tawh pawh hi inchhirna leh thil tih hian a siam that theih ani tih finthuruk a zep telah a ngaih theih bawk. A enga pawh chu ni se, tih palh thil thu a zeh tel erawh a ni lo chiang a ni.


Mizo hnam nunphung leh sakhuana hrechiangin, engkim bul tanna chu Hmangaihna a ni a, a tawpna pawh hmangaihna bawk a ni. Engkim chunga thuneitu chu Pathian a ni si a. Chik takin thlir la, Hmangaihna Makzia he thawnthuah hian I hmu nawn awn awn ang. I uluk leh zual phei chuan Thawnthu lo, a tak ramah hlei hlei hian Hmangaihna hi alo mak a ni tih I hre thei ang.


He thawnthu  lehlinna bu ‘The heart of the matter’ah chuan ti hian a inziak a, “The entire village congregated at the church where I was assigned to preach a short sermon. There was enthusiasm all round. I was delivering the first sermon of my life. I looked around, raised my arms and gestured the crowd to come closer. Then walking towards the pulpit I began, ‘Come one, Come all……’  you who are sad and burdened…..”


Kan pawm tlang thei em? He thawnthu zat ve hlutna hi a bo ti ila, mi pawi kan sawi em lovang chu. He lehlin lehkhabu hi I hmu remchang lo anih chuan Internet lamah hmuh theihin a awm a. Google-ah Sialton Official tiin zawng la, emaw www.mizowritinginenglish.com ah I hmu thei ang.


Sawi hmaih miah loh tur chu, ‘Natural death’ hlau em em leh kan literature humhalh duh si hian Saptawng telh hi a hreh map lo. Essay writing kalphung zirnaah chuan tawng dang hman te, hla thu zeh tel te, thu har (idioms and phrase) hman te hi sawi mawi a ni lo hle a. Mahse C.Thuamluaia erawh hi chuan rem takin a chuk tuah zel thei a ni.

(ZO HNAM ARSI  lehkhabu Thuamluaia Mual Celeberation Committee 2009 te published, Lengchhawn Press, Bethel house, Khatla, Aizawl, Mizoram chhut phek 87-90na ah chhuah tawh a ni. A ziahna a rei tawh deuh avangin a link www.mizowritinginenglish.com hi a danglam mai thei bawk.)

3 comments:

  1. A ropui ka ti em em a, khawnvar( eng pe chhuak tu, thil hmuh tira hriattirtu)
    in a ti kang a , Bible in Hmangaihna mak zia a sawi tir si.

    ReplyDelete
  2. “Kei chuan lawn lova vana arsi lak ka tum a, ani erawh chuan leihlawn awm lo a zawng a ni” a la ril reng he thu hi chu

    ReplyDelete