200/2016 Piantharna Chhandamna

KHAWNGAIHNA CHHANDAMNA

THUHMAHRUAI :

Khawvela thu pawimawh ber leh hlu ber Chhandamna thu puangchhuak theia ka awm hi vannei ka in ti hle a. Thu hlu ber hi ka rawngbawlpuite zingah ka lo la sawi ngai miah lo a nih chu! Ka unaute zingah chuan ka sawi ve tawh a. Mahse, tha se ka duh vang a ni a, thlarau bo Krista hnena mi dangte hruai duhna a lo ni lo a.   

Damchhung leh Chatuan thleng atana kan mamawh, kan nunna tur sawi chuan a tawi thei lo hrim hrim a. A lo rei deuhin sawifiahna hun a duh deuh a nih pawhin min lo hrethiam dawn nia. 

PATHIAN ANPUIA SIAM KAN NI :

Genesis 1.26-27 : Tin, Pathianin, "Kan anpuiin, keimahni ang takin mihring siam ila, anni chu tuifinriata sangha chungah te, chungleng sava chungah te, ran chungah te, lei chung zawng zawngah te, rannung leia bawkvâka kal zawng zawng chungah te thu i neihtîr ang u," a ti a.

Tichuan Pathianin ama anpuiin mihring a siam a, Pathian anpui ngeiin a ni a siam ni; mipaah leh hmeichhiaah a siam a ni

Mihringte hi Pathian anpuia siam kan ni a. Amah Pathian pawhin ka anpuiin ka siam teh ang tiin a sawi mawlh mawlh a. Anpui tih avanga kawng engkima inang erawh kan ni lo a, kan inanna kawng chi nga sawi ila.

1) Ngaihtuah theihna (Reason of thinking)- Gen 3.1-6

2) Chhia leh tha hriatna (Conscience) Gen 3.1-24

3) Duhthlang thei tura zalenna (Free will) Johana 3.3-7, II Kor 7.1, Ephesi 2.8-9

4) Felna leh Thianghlimna Tirh 13.39, Rom 3.26, IIKor 7.1, Philo 2.12, I Thes 4.1-12

5) Hriat famkimna. Kolossa 3.10

  Eden bawhchhiatna avang khan 4&5 chu lakbo niin a dang chu kan la nei chhunzawm ta zel a ni.

 Pathianin a anpuiin a siam a, sual a siam ngai lo. Chuti ni lose amahah hian sual a awm dawn em ni? A anpuia siam kan nih tlat avangin sual a awm lo. 

SUALA TLUKLUHNA/ BOSANNA :

Genesis 3.6 : Tichuan hmeichhia chuan thing rah chu ei mi a ni tih leh, mit la tak a ni tih leh, mi tifing tûrin thing rah îtawm tak a ni tih a hriat chuan thing a rah thenkhat chu a lo va, a ei ta a; tin, a pasal a pe ve a, a ni pawhin a ei ve ta a.

  Thihna tur huan lai taka thingrah an hmuh chu Information, Advertisement dik famkim loh avangin kha thei rah kha an lo ei ta a ni.

1) Ei mi a ni tih an hria a

2) Mit la tak a ni tih an hria a

3) It awm tak a ni tih an hria a,
An thil ei avangin sualah an tlu a, kan vaiin sual sa apiang kan lo ni. Pathian lakah mihrang, mithi kan lo ni ta.

THLAHTU BAWHCHHIATNA AVANGA SUAL  :

Rom 5.12: Chutichuan mi pakhat avangin sual khawvelah a lut a, sual avangin thihna a lut bawk a, chutiang bawkin mi zawng zawngin thil an lo tihsual avangin thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta a.

Inthlahchhawn (hereditary/Gene) hi thisenah a bet tlat thin a, lak bo ngawt theih a ni lo. Juda hnamzia, Irish mitmeng. Negro hmui chhah, Asian Chinky eyes te hi a danglam mawh asin. Bawhchhiatna avanga anchhia Natna hrang hrang a lo awm a-Zunthlum, Phungzawl, Cancer, TB, natna hrang hrang leh kutkem chen hian inthlahchhawn theih loh pawh a awm lo a ni. Inthlahchhawn leh thlahtu bawhchhiatna phei chu a ni chiang sa khawp ang le. Sal fa chu sal an ni zel a.

ENGKIMTITHEI LO PATHIAN A LO NI ZAWK :

Pathian hian engkima ti thei a, tih theih loh erawh a lo nei tlat nia. Ama thu inkalhin hma a la ngai lo a. A thutiam a bawhchhe ngai lo a , a sut ngai hek lo. "In ei tûr a ni lo, tawh pawh in tawk tûr a ni lo, chutilo chuan in thi ang, " a tih kha a la ngai reng a ni.  Ama thu sutin min chhandam ngawt thei lo. Chuvang chuan Felna leh thianghlimna te, hriat famkimna chu kan nei thei ta lo a. Min laksak ta a ni. Chuvanga zanina Chhandamna thu sawifiah tum ve pawh ka ni.

CHHANDAMNA KAWNG MIN HAWNSAK :

1 Tim 2.6 : Mi zawng zawng tlan nana inpea chu: chu chu a hun tak zela hriattirin a awm tur a ni;

Nunna kan neih theih nan Isua Krista kaltlangin  nunna min pe a. Mi zawng zawngin a pe a, mi zawng zawngin nunna an nei kher lo a ni. A hun taka hriattir/ an hriat loh vang pawh a ni thei. Isua Krista chu min chhandam nan kan tan a thi a, a tho leh a ni tih pawm duh tan kawng a hawng leh ta a ni.

1 Korinth 5.21: Amahah chuan Pathian felna kan lo nih theihna turin, sual reng reng hre lo chu Pathianin keimahni avangin sualah a siam a.

  Kawng min hawnsak hi zahawm tak ni lovin, kan hriatthiam theih tur leh kan luh awlsamna turin Sual reng reng hre lo chu sualah a siam nia. Sual lo pawhin Krossah a thi thei tho asiin. Isua Krista kaltlanga kawng min hawnsaka lut duh tlat lo chu tih luh theih a ni lo, zawn luh chi a ni lo. Ama duhthlanna ngei hmanga kaltlang a ngai a ni.

CHHANDAMNA :

Johana 3.16 : Pathianin khawvel a hmangaih em em a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a, amah chu tupawh a ring apiang an boral loh va, chatuana nunna an neih zawk nan.

Isua hi kan ai a thi a. A tho leh a ni tih kan beng chuan vawi tam tak a hre tawh a. Kan mitin vawi tam tak a chhiar a, a hmu tawh a ni. Chu chu vawi tam tak kan ring a, kan piangthar tawh pawh kan ti a ni thei e. Camp ah kan lut kur zut  a ni thei a, mahse kan nghet si lo a nih hi ti ru. 

Ephesi 2.8 : Rinna avanga khawngaihnaa chhandam in ni; nangmahni thawh chhuah a ni lo va, Pathian thilpek a ni;

Rinna avang chauha khawngaihna a chhandam theih kan ni. Chu pawh chu nangmahnia chhuak a ni lo tiin ziak thenkhatah chuan a awm bawk a. Keimahni rinna derthawng taka rin theih ngawt a ni lo. Pathian min khawngaihna chauh chu misual chhandamna tura hmanraw awm chhun a ni. Mihring inrawlh vena tur a awm lo a, RIN mai kha a ni a, chu pawh chu keimahna atanga chhuaka neih theih a la ni lo leh nghal a nia.

Ephesi 2.9 thiltih avang a ni lo ve, chutilo chuan miin an chhuang dah ang e.

A thawnthu leh benga hriatna mai hi a tawk em em a.  Chu thawnthu chu kan chhia leh tha hriatna, duhthlanna hmang ngeia Lal Isua hi Chhandamtu a ni tih pawma rin mai hi a tawk a ni. 

RINNA leh THIL THA TIH :

Ephesi 2.10 : Thil tha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin ama kut chhuak kan ni si a; chu thil tha tih chu kan awmna turin Pathianin a buatsaih lawk a ni. (Thil tha ti turin Krista chuan min chhandam a ni)

Hebrai 11.1 Tin, rinna hi thil beiseite awm ngeia hriatna,thil hmuh lohte hriatfiahna a ni.

RVG Tasker chuan " Mi chak lo saruak nih inhre chunga mamawh vanga Pathian hnena kirlehna, Pathianin a pek dawn duhna, Amah Isua neih duhna” tiin a sawi a…

Jakoba 2.14: Ka unau te u, miin, "Rinna ka nei," ti mah sela, thiltih a neih si loh chuan eng nge sawt ang? Chutiang rinna chuan amah a chhandam thei ang em ni?

Thil tha tih hi chhuan tur a ni lo a. Thinlung siam thar hmasain thil tha kan ti tur a ni. Thil tha tih avanga chhandam theih ngawt kan ni lo. Target, Hnatlang thawkchuak tam engang mah ila Chhandam theih a ni lo.

  Chhandamna chang turin thil tihin awmzia a nei lo tih hian Chhandamna changtu ten thil tha an ti tur a ni tih hi a kalh lo a. Thil tih vanga Chhandam theih kan ni lo nachungin thil tih tel lo chuan Chhandamna kan changkim thei lo a ni.

Jakoba 2.17 : Chutiang bawkin rinna chu thiltih nei lovin amah chauhvin a awm chuan thi a ni.

 Chhandamna changte chuan thil tha an ti ngei ngei tur tihna a ni zawk. Thil tih kan neih loh chuan kan rinna, kan Chhandamna hi a bo, a thi thei a nih chu.

Phillippi 2.12: Chutichuan, ka duh takte u, thu in zawm fo ang khan ka awm chauhva thawk lovin, tuna ka awm loh hlan hian thawk zawk mahin, hlau leh khur chungin nangmahni chhandamna thawk chhuak rawh u;

  Chhandamna chu thawkchhuak rawh u min ti asin. Kan ring ang a, thil tha tihin a zui zawk tur a ni. Thil tha tih chuan thawhrim, taimak tih hi a huam reng tur a ni. A in balance tur a nih chu, a in balance loh chuan tlukna, tlanchhiatsanna etc a lo thleng a, kan inringhlel thuai thin.

Jakoba 2.24: Rinna avang ngawt ni lovin, thiltih avang zawkin miin thiam a chang thin tih in hre ta.

Rinna chu a dik a, chhandam pawh kan ni a. Thiam chang tur erawh chuan thil tha, Krista tan kan thawh ve a ngai a ni.

TLIPNA:

Kan rin tawh avangin rinhlel leh hlau chung pawhin kan thawk zel ang. Duhthlanna Pathian hnenah kan hlan tawh chuan kan hlawhtling ang. Chhandam nih inhriatna te, thih thlamuanna te hi neih nghal vek tur a ni kher lo a. Neih nghal loh avanga inrinhlelh tur tihna a ni miah lo. Engtikah emaw Chhandam nih inhriatna, Thihthlamuanna (Assurance) hi chu kan la nei ngei dawn a ni.

Keimah hi ka thil tih hmangin ka inchhandam zawh loh avangin Min chhandam turin Isua hi ka tan a thi a,  chu chu ka ring a. A tawk em em a ni tih hriain ka tih ve tur, Chhandamna a famkim nan thil tha- taihmakna leh thawhrimna nen hlenchhuah zel ka tum ang. Sualna pawh hre thei lo hian misual ka ni a, Lalpa ka rawn pan che. Ka duhthlanna I tan ka hlan e tiin Pathian hnenah I kir leh ang u.