206/2016 Simna leh a rah

SIMNA LEH A RAH :

Introduction :

            Thu I sawi dawn chuan I ha sen dum tlat hi ti var ang che tiin Bial Zaipawl 2016 Farewell-ah min hrilh a. Vawi thum chu khawl hmangin ka ti fai tawh a. Vawi khat chu khawl tihfaina chance ka la nei a ni awm e. Khawl hmang pawhin tifai eng ang mah ila, Kuva ei ka sim theih loh chuan rei a daih dawn chuang lo a ni. Pawn lamah tihvar ngawt hi a tawk lo a. Var tle satliah ngawt mahse a bul, Sual bul, a sen lar chhan, a sen dum tlat chhan hi pumpelh tur chuan Kuva ei tawh lo tura ka sim a ngai a. Rei lote sim ngawtin a fai thei hek lo. Ka ei tawh lo ti ngawt lovin, var sar thei tura sim rahchhuah a ngaih thu zaninah hian kan sawi dawn a ni.

            Sim tur nei vek kan ni a, Khawvelah hian tumah mi fel tak reng an awm lo, pakhat mah an awm lo (Rom 3.13) tih kan hria a. Chanchin thar reng, Chanchin tha, Chanchin danglam ve thei lo kan sawi reng tur chu Sim ngai kan nih thu leh Simna hmanga Chhandam kan nih thu hi a ni a.

Bible chuan heti hian a sawi :

Thuthlung Hluia simna  hian hnam pum anga sim tura kohna lam a hawi zawk zel a ni. Thuthlung Hluiah hian sim tih nan thumal pahnih hman thin a. Pakhat zawk chu naham (pawi ti, rilru thlak – Pathian leh mihhring inlaichinna) tih a ni a, a dang leh chu sub (hawikir, lêt, kîr – Pathian hawisana thilsiam-techonolgy-a inghat tawh Pathiana kirleh tura sawmna) a ni.

Thuthlung Tharah chuan (metanoeo leh metamelomai) ‘rilru thlak’ tihna a n ti a, ‘ui, neih lêt leh duh/ neih let leh châk’ tite pawha hman theih ve tho a ni. Mahse, a hmanna tam bera a awmziain a tum chu ‘hawikir’ tih a ni.

 Simna chu ka dik lo a ni tih inhriatchhuah ngawt hi a ni lo a. Eden bawhchhiatna avangin mi sual ka ni tih inhriat ngawt a ni hek lo. Baptistu Johana’n mite chu sim hming pu tlaka rah turin a ti a (Lehlin tharah: ‘in sim ngei a ni tih tilang turin thil ti zel zawk rawh u.’ Mat. 3:8).  Lal Isuan a hmanna awmzia berah chuan nun sual atanga hawikir a, kha nun sual kha kalsan tur zawngin a ni a (Lk. 7:47; 19:8-10). Thil tihsual chauh ni lovin Pathian ngaiha thianghlim lo leh tha lo suangtuahna leh rilru atanga hawikirna pawh a huam vek a ni.

            Sual sim duh loh leh an chan tur kan sawi hman lo ang a, sim thinte chanvo leh a rahchhuah thlir chung hun hman tum ta ila. Mi ten an sual an sim a, Pathian ngaiha thianghlim lo leh tha lo an paih a, Pathian hnena an hawikir leh chuan hmuh kan nei thin a. Chung zinga simna rah kawng thum chauh tarlang ila.

1. Simna rah chu  Rinawmnaah a langchhuak thin: (Thupuan 2.2-10)

  Miin a thil tih sual a sim tlat chuan amah kha a Rintlak a, Sim tlat chuan kan ring ngam a, Tiamchin awm lovin a rinawm reng thin. Nikhat atan a ni lo, Ni tinin, Thih thlengin a sim ang a. Rinawm takin , tuarna leh harsatna karah pawh, channa leh hrehawmna karah pawh Pachhiatna leh hrehawmna karah pawh, Lawmman chhe thei lo nei ngei turin kan thawk ang. Kan simna rah chu Chatuan thlengin, thih thlengin a a ni tur a ni. Kan simna avanga kan tuar dawn a nih pawhin thih thlengin kan tuar anga, kan thihnaah chuan kan tuarchhuak ve tawh ang. Simna rah chu Vanah lawmman kan nei dawn zawk si a. Thutiamtu chuan a lokal hunah emaw, a hnen kan pan hunah emaw Lawmman chhe thei lo min pe dawn a ni.

Simna dik lo hi a awm thei em ka hre lo a. A Sim tlat chuan dik lo a awm thei dawn em ni? A sim loh vanga dik lo a ni thei em. A sim hun chhung rei loh vang em ni tih kan sawi thui hman lo ang. Pathian thu chuan Simna dik leh dik loh lam a ngaipawimawh lo va, Sim hming pu tlakin rah rawh u (Matthaia 3.8) a ti mai a ni. He thu hi Pathian fakna tur atan hla-in ka siam ve a.

RINTLAK LEH RIN NGAMA AWM TURIN

Chhel taka tuarin lawmman chu kan hmu ang

A tiamtu chu a rinawm si. (Heb: 6.17)

Ni tin rinawm leh chhel taka awmin

Tuarna leh harsatna karah pawh thawk ila,

Kan nghah Lalpa, a thutiamah a ding reng thin,

'Ngaih teh, ka lokal thuai dawn' a ti asin

            Tupawh beng nei chuan hre rawh se

            Pachhiatna leh hrehawm tuar thin mah se

            ‘Hlau suh, Zam hek suh fiahna a ni’

            Rinawmna chu thih thlengin a famkim thin

Rintlak leh rin ngam tura awm zelin

Channa leh hrehawmna karah pawh thawk ula

Lei leh vana lawmna tur, A malsawmna hlu

Chang ngei turin damchhungni chhiar thiam ta che

Sim hming pu tlaka  rinawma awmin

Fiahna leh lawmman chhe thei lo chu nei turin

Hmangaih hmasa, thar thawh leha bansan lovin 

Ngai teh, A hming avangin tuar chhuak ta che

            Hlim leh lungngaihna tuarchhuak thin.

            A chakna leh theihna ang zela thawk.

            Bawih tha leh rinawm chuan a phu tok

            A lawmna thlenin, hlimna a siam si thin

                        

  

2. Pathian ropui puanchhuah a ni thin : (Ezekiela 18.23, 18.30-31) 

Ka sualte ka sim a, ka bawhchhiatnate ka sima ngaihdam ka nih phawt chuan mihring a langsar tawh lo. Isua hmel a lang a, Pathian ropui puanchhuah a ni thin.

Drug Addict pakhat chuan a neih a hralh zo a, kan buaipui thin khawp mai. Jail-a a luh let Campingah a lut tawh a. A lo piangthar ve zel a, a chin tha lo erawh a sim lem hlei lova.  A damlo a, thi vat vat zawk se kan zavaia tan a tha zawk ang tihtur khawpin kan thlahlel lo a. A vein-pui a puahkeh pawhin enkawl pawh kan phur lo.

Camp luta A piangthara, kan eng ualah a lut lo.  A hnu deuhah chuan sual chu khawngaihna avangin a sim thei ta a. “Min hringtu ka nu ngei pawhin min buaipui peih tawh lo a, ka piantharin zu rim te kha chhia kan tinghal ngawt a. Syringe te kha ka chhukeh vel a” Lo leng tawh lo se, an hnaihah awm tawh lo ila ka ti thin kha a nia.

Mahse sualte sima sualna bul ber ngaihdam kan ni zet chu Zute hi rimchhia ka ti tawh lo. Thiante lo leng tur pawh ka lawm zawk a, min thlit khep pawhin, Syringe min siamsak pawhin ka buai tawh lo.  Ka buaina ber chu ka sual sim avanga ka chhungkua leh khawtlangin min lawmpui a, an thatzia ka hmuh hian  Pathian hmel, Isua hmel hi ka hmu chak a ni. Ka mihringpui, an thil ka ruksak, ka tihnat fote mah heti khawpa an hlim thei leh si a nih chuan Isua hmel, Isua ropuizia leh thatzia tur hi ka hmu chaka ka buai tawh zawk a ni. Pathian ripuizia chu thianhluite lo lengse hrilh ka chak zek zek thin a ti a.

Pathian ropuina turin an neih zawng zawng, an nunna hial an chan ngama. Lalpa ropuizia hi an puang chhuak thin a ni. Lal Isu mi dangte pawh I ke bula hruai tur leh I ropuizia hmu turin min hmang ve rawh an ti thin asin.

3.      Kohhran a tinung thin :

 Kohhran a hlim hi kan zai vang a ni lo, kan khuangah a innghat lo. Inchhira sima, hawikira letleh an awm thin vang a ni fo mai. Mi fel sim leh chuan tur nei lo ai chuan misual pakhat sim chungah inpa vana  mi a lawmzawk dawn lo em ni?

Mi fel rual awmkhawm nih vang ngawta kohhran hhi nung chi a ni lo. Mi fel that, mi fing thiau, mi hausa vek ni the u. Nuam in ti chuang lo ang. Misual hlir pawh ni ula a nuam chuang lo ang. Pathian ropuina tur zawka mi pakhat simna puanchhauha a awm te, a thil tih tha lote, a dinhmun diklote kalsana Pathian hnena a kirleh hian kohhran chu a hlim a, a nung mai thin asin.

Mihring lawmna atanga hlim tum ngawt emaw, kan mamawh avanga nung taka rawngbawl tum chi a ni lo.  Pathian hnena kan hawikir leh mai hi a tawk. Kan Thil tihsual chauh a ni lo,  Pathian ngaiha kan thianghlim lo te, thil tha lo kan suangtuahna leh rilru kan neih atanga Pathian hnena kan hawikir leh hian Kohhran chu a nung mai dawn a ni. 

Kohhran a nuna, a hlim  chuan Pathian fakna leh lawmna-ah a langchhuak a, kan zai a tui a. Kan lam a nuam a, kan khuang leh kan nun hi a inchawih mai thin a lo ni. Zaninah hian Simna rah lanchuahtirna turin tawngtai leh lawmna hla sa chungin hunk an hmang mai thin a ni. I sualna emaw, Pathian laka I rilru thianghlim lohna emaw, Pathian duh loh zawng anga I awmna zawng zawng paih thlain a hnenah kirleh turin inhlan rawh.