188/2016 Puan in hmun zauh

I PUAN IN HMUN CHU ZAUH RAWH

Bible :

            I puan in  hmun chu zauh rawh, i awmnate puan in chung chu kai pharh rawh se:  ren suh: i hruite chu tisei la, i kaihmârna khente chu tinghet rawh. (Isaia 54.2)

sermon tur  kal hma

            Bible-in min hrilh dan ang lo taka sawi ka hlauh avangin Commentary leh mi thiam thusawi hrang hrang te ka phak ang tawkin ka chhui ve a. Pulpil tlanga sawi atana him tawk tura ngaih a nih hnuah  Puan in hmun zauh awmzia te, Puan in zauhna tur te, Puan in zauh dan tur te,   Puan in zauh tura inbuatsaih dan te kan sawi thuak thuak ang a.  Puan in zauh tura inbuatsaih dan erawh chipchiar zawkin kan luhchilh dawn a ni. A kimchang deuh a nih dawn avangin hun pawh a duh rei deuh turah inngai ila a tha awm e.

HETIH LAIA ISRAEL FATE DINHMUN :

                        Deutoronomy atanga Isaia bu thleng hi “Israelte Thlamuanna thu” sawina a ni an ti a. Israel fate hi hnam chapo tak, induh tawk tak, mi dang leng velo a inhung bik (Inclusive) hnam dang-jentail te laka indahsang tak an ni a.  Pathian hnam thlan meuh hnam ropuia inhria, ISRAEL FATE kha Aigupta ramah sal tan meuh chuan an rilru a hniam rawih rawih a. Beidawnna in an khata Pathianin a kalsan ni ten an hria a.

            Israel hnam chapo leh induh tawk tak, ropui ve riaua inhria kha salah kum 70 vel an tang a, beiseina an nei ta lo. Chutih lai chuan an thenawm ram Edom ten an nekchep, hmar lam atangin Samari ten an nek chep ve reng bawk a. An kun tlawk tlawk thin a ni. Bible thua kan hmuh ang hian “Israel fate nun chu Hmeichhe fa nei thei lo anga nun khawhar tak nen a tekhin a”.(chang 1) “Nupui mak hnu, an pasal ten an duhtawh loh avanga rilru lungngai tak angin a sawi bawk” (Chang6) Chumi hnuah chuan Pathianin khawngaihna avangin a hruai chhuak a, Hlim taka au chhuak a, Zai turin a hrilh ta a ni.

            Israel hnam chuan Zion fate anga inphuar khawmna an nei tawh lo a. Lal emaw zawlnei hmang emawa phuarkhawmtu an awm tawh lo a, sakhua lamah an beidawng ngawih ngawih a ni.  Ram dinthr lehna turin Politics ah beiseina pakhat mah an nei tawh lo a. Pathian chuan beiseina thar pe-in Isaia hmangin Bung 43.19 ah “Ngai teh u, thil thar ka ti dawn e” tiin a hrilh a. Pathianin thil thar a tih tur chu inlak bik na,  intihbikna awm lovin, khawvel huap-Juda emaw, Jentail emaw awm lovin Pathianin ruahmanna a siam a ni. “Israel fate chu hmun tinah an darh zau zel ang a, khawpui te leh anmahni chu an indin thar leh dawn thu a sawi a ni.” (Chang2&3)  Pathian ruahmannaah chuan mi zawng zawng an tel dawn avangin Israel te puan in bikah chuan an leng tawh dawn lova. An Puan in zauh a - Malsawmna dawn thleng lo buatsaih lawk turin Isaia hmanga puanchhuahin a hrilhna ta a ni.

PUAN INZAUHNA TUR TE :       Puan in zauhna tur kawng thum chauh tarlang ila

1)         Kohhran hmasawnna leh Inpumkhatnaah :                      Kan rorelna puan in te hi mi dangte tel ve theihna, mi dangte huap zo (Inclusive) taka kan siam a pawimawh a. Kohhran chu a pui a nawia len vekna tur a nih avangin Mi dang chhawk sa hrim hrima rorel (Exclusive) hi a awm thei a. Pathian programme ah chuan intih bikna, inlak bikna, Induhsiak bikna a awm lo a. Mi zawng zawng leng thei tur leh huapzo turin kan awm a ngai a ni. Israel ten Juda an chawi vawnga Jentail an hmu hniam ang khan awm ve loh tum tur a ni. Kan khawvel inthlak thleng ang zela kan awm thiam a ngai a.

Entirna :-      

            Thlarau bo veina kawngah puanin hman zauhna tur a tam hle mai. Ramthim kan vei phak lo a nih pawhin tualchhung thimzia leh zu leh ruihhlo, Pathian ngaihsak hauh lo kan tam zia hi. Kum swm tam upa, rawngbawltu, TKP/FOD hruaitu i lo ni tawh pawh a ni thei e. Thlarau bo Lal Isua hnenah engzat nge i hruai tawh? A hranpaa Sermon, Home Visit leh thuzir hmang hian hruai a har khawp mai ti ru? Salvation Campingte hi Evangelist tel lo chuan kan huaihawt ngam tawh lo a nih hi. Camping te hi Upa leh rawngbawltu, min hrechiangtute hmaa luh ka chak thin asin. Ka rinna pawh a ngheh phah zawk ka ring thin. Lal Isua ngaipawimawh ber tihlawhtling tur chuan Salvation camping te hi advantage-a lak chi asin. Speaker zawng reng renga hun hman ai chuan mi 12 lek pawh lut se thil tha tak asin.

            Inkhawm hunah hian entirna pe ta ila. Khua a thim a, hawi vual vuala inkhawm kal nghal ngawt te pawh hi sim a ngai ta ni. Kan hunbi danglam ta te, hnathawh hun te, Chhung inkhawm emaw, chhungkua ti ti leh hun bik a awm a nih chuan inkhawm tlaite pawh hi a pawi lovah ngai ila. Lo leh huan hnathawk an awm a, mimal leh chhungkaw eirel a tlai lam zel tawh a. Chaw ei dan hrisel (Diet) te pawh kan la duh zel ang a. Zan lam pumruak rei lutukte pawh hi a hrisel lo an ti

            Hma fahrana inkhawm duh tlat, inkhawm bana tih tur pawh nei ta lem chuang lo hi a tam zawk kan ni mai thei. Thang thar nun ninga thi Thasiama te kha a demawm asin, mahni insiam rem ve mai lova a lo ning ngawt te kha a thluak khawl software te kha update sak ka chak thin. Android chu hmang se, a application a expire zing ngawt ang.

            Kohhran, FOD hrang hrang leh Committee hrang hrangah pawh hmasawnna tur hmuh lawk nei lo, Agenda sawi tur tam hre si lova rindan ngawt behchhana sawi vak te hi kan chin loh a ngai ta hle mai. Hmuh lawk loh rau rauvah chuan kan kaldan hi a la tha hrih e, tih ai maha kaldan tha zawk hmanga kan inenchhin hi a hun tawh hle a ni. Khawvel kohhran thang leh hmasawn nasa te hi an zirchiang a, Penticostal/Assembly of God ang chi hi an ni vek a nih chu, a chhan chu hun leh mipui milin an insiam rem thuai thin vang a ni. Malcom Web chuan Hman laia hruaitute chu an kal sual thei lo tiin a sawi a, tunlaia hruaitu te chuan Risk an la a, an lo tisual a nih pawhin a pawi lova, kan tihsual atangin kan insiam leh mai ang an ti thin a ti a. A dik hle in ka hria

            Nilai zan kan inkhawm ngai lo kha ka lo inchhuanna  ve a ni a, kan ramah Programme leh ‘ramme lo deuh a tam ta lutuk hi kan chhiat phah niin ka hre ve thin. Thla ruk vel tul neia zan tin kan chhuah chuan chhungkua leh mimal nunphung a buai vek tawh nia. Khawvel hmasawn duhna leh sum leh pai vanga tih tlem lam ka sawi lova, chhungkua tana hun pek tam hi tha ka tih vang a ni.

(2) Chhungkuaa puan in zauh :       Kristian chhungkua kan ngaipawimawh em? Kristian chhungkaw chawlhkar kan hman takah khan engtin nge chhungkua leh kohhran, FO ten programme kan siam le? Programme tibuaitu ang lekah kan ngai zawk ang em ka ti thin. Tlangval ka ni a, sawi ve tur pawh niin ka inhre lo. Mahse a tul si a nih hi. Kohhran Upa fam ta pakhat chuan Tlangval laia Kristian chhungkua ka lo sermon vak vak kha ka fate an rui hmuh chuan a lo harsa hle tih ka hrechhuaka ti a.  Chutiang chu la ni hrih lo mah ila, ni dawn pawh ni ila, sawi ve tur ka neiin ka hria. Kan chhungkua min en chuan he thu hi sawi ngam tur ka ni lo.

            Chhungkaw zanriah/chawhlui kilho ngai tawh lo te in awm em? Zinglama fate chauh chaw ei hmatir a, puitling eitlai bik, insiamrem ve hman lo kan awm em? Nupa mu tlang thei tawh miah lo in awm em? Fate nena ti ti thei miah lo, ti ti dawn hleka inhnial nghal zel thin in ni ve em? TKP te u, Mahni nu leh pa number nei miah lo, phone khawih dan pawh zirtir peih miah lo in awm em? Nu leh pa te pawh tunlai khawvel thiamna leh ti ti zir peih miah lo, incheina leh in leh lo chauh ngaihtuah in awm thin em? Chhungkua hmasawnna bul a nih avangin kan ngai pawimawh thar tur a ni.

            Fate, tute dik lohna hmu ngai miah lo, an sualna hre theih miah loh chu nakinah khawtlang kal tlangin an la hre khawp ang, khawlaiah an la hmu khawp ang ka ti thin. Fate chu kan inkarah hmangaihna a awm tawh hi chuan engkim hi a har thin a ni ti ru? Hnathawh phal tlat loh te, emaw a bikin nula hnathawh tum miah lo, harsa ve tho si kan awm em? Chhungkuate hi i ti ti ang u. i inkawm thar leh ang u.

            Ti suh tih hlir hmanga seilian naupang tan chuan tih tur a awm lo a ni. Lawn ve la, mahse fimkhur rawh, i tla dawn tih an hre lo a, nghet taka vawn tur a ni ti zawka zirtir tur kan ni lawm ni? A tihdan tur rhilhin kan venpui dawn lawm ni? Child Labour leh Abused hi kan ni ngawt e.

3. Mimal nunah :                   Khawvel hian Individualism a nunpui tawh a, Mi dang nun atangin kan in la hrang telh telh a. Phone leh internet, TV kan inchhawp a. Mi dang hi an pawimawh tawh lo ti ru? Mahse, heti ang mi hi chu an nun a khawhar tulh tulh a, Pathian thu leh chenpui te bak hi chuan min hnem thei si lo a nih hi. Kan ramah kum sawm chhungin mi 663 ten mahni an inthat tawh a, thih dan pangngaia thi ni lo; accident etc (Un natural Death) an pung tual tual a. In leh lo khawsak phung, thil neih lamah kan thang a, neih theih tur chu kan nei vek mai. Mahse, nun khawhar an pung ang a, nun buai an pung ang a. Beidawng an pung zel dawn a ni. Depression a ni emaw, nun khawhar te, pawisak nei lo kan pung ta. Kan chenpui, kan bula mite inngaihsakna chang kan hre ta lo chu a nih hi. Chutih lai chuan Khawvelah pawh mahni inthat tamna ram Korean film te kan la ngaisang tak dah a!

            Thenawm inah len cheh lutuk chu Bible in a phal lova, chuti ni lovin thianza te, inkhawm ban, committee ban leh hun awlah chuan inkawm tam i tum ang u. Naupan laia inkawm ang tih hlutzia pawh ka sawizau chak hle mai. India Today Survey chuan Computer mouse hmet tam lutuk avanga nupui hmet per ta nawlh hi Mega Cities-ah an pung nasa em em a. Mizo zingah pawh Phone hmeh ruala nupui pasal, ngaihzawngte hmet bo ta nawlh kan pungin ka ring thin. Dial up hunlai atanga mirc lar vanglaiin Bula awm hrehawm khawpin phone leh Computer ka lo khawih ve tawh a. A tawpah chuan thingpuisen hang inpui tur te, kawm tur tho ka mamawh thin. Thian i kawm reng ang u ak ti lo a, Chenpui tur erawh i zawng ang u. Hmaichhana inkawm tluka harsatna, thurawn leh thinlung hnem a awm chuang lo a ni. Inzirna tur kan va ngah em!

Puan in zauh dan tur :

            Kohhran, Chhungkua leh mimal nuna mi dangte leng ve tura hma kan lak theihna tur chuan  mihring kan nih chhungin engkim kan ti vek thei lo a. Khawvela mi hmantlak leh mi tangkaite chu mi dangte theihna hmang thiam a, hman tlaka chher thei apiang hi an ni. Khawvel Company lartak neitu pakhat hi mi hausa a ni a, Degree hlawhchhuak turin a passed kan hre lo mah se a aia thiam a chhawr a. Tanpuitu Foundation te tangkai takin a thawh theih phah a nih hi. Chher chhuak a, rintlaka siam a, hmang ngam zel turin kan inbuatsaih a ngai a ni.

            Kohhran Committe hmalakna te hi a lian lutuk a, Mission Committee, Building Committee te hi a lian lutuk a. Hmalak a har zawk a ni lo maw? Chhungkaw nu leh pa ten engkim tihsak vek min tum a nih chuan faten tih tur kan nei lo mai ni lovin, an hmalakna a zau lutuk a. An hlen zo lo fo thin. Chuvangin Mi theihna hmang thiam turin min zirtir sela hma kan sawn ang. Mi dangte ngaihtuah lek lova hma kan lak thin avang hian kan inkhurbing a, mi dang an leng ve ta lo a ni. Mi dang an len ve tlat loh chuan hnawksak mai kan nih chang a awm thin.

            Puan in zauh dan tha ber chu kan theihna tihlena hmalak duai duai lam a kawk ber lova. Kan neih sa, kan thiam sa tihchangtlun mai hi a ni. Biak in tha, Sound tha, Music system tha te hi ka awt ve lo a, kan neih sa hmang thiam mihring hi ka awt thin. Hmang tangkai thei tura kan enkawl that hun hi ka nghakhlel fo thin. Kohhran Chanchinbu phek za-in Colour-a chhuah vek lam a ni lo, a chhung thu hian mite thinlungah thu sawiin, mite thinlung dek thei tur khawpa sermon ziaktu kan awm hun a ni ka nghahlelh zawk chu. Kan neih sa hman thiamna hi a ni.

PUAN IN HMUN ZAUH TURIN INBUATSAIH ANG AW

            Programme tihtlem hi a ngai a ni. Chhungkaw nuam siam turin chhungkua a hun hmang tam tur leh chhungkua len ho dial dial hlutzia i hria em? I nu leh pa, pi leh pu i lenchhuahpui zak tlat em? Thalaite nu leh pa awmna hmuna awm peih miah lova inthiar fihlim zung zung thin kan awm em? Mahni seilenna in leh chhungkua nuam ti lo chuan khawiah mah nuam an ti ngai lo. A chhia emaw a tha emaw Home is where the heart is an ti thin a sin. Nu leh pa, chhungkaw bula awm tam tura programme tihtlem hi Mizoramin a mamawh a ni.

            MPS pakhat, Aizawl Police Station-a mi chuan ka  506 Case a tam ta lutuk te, Chhungkaw buai pawh pa berina  chingfel thei lo te, YMA leh Police rawih ngai te hi  a mak  tih thu a sawi a. Mak hi ngaiah kan neih reng chuan a lo mak ta thin lo a ni.

            A kaihmarna khen tihngheh:           A bul ber chhungkua dik se, Kohhran leh khawtlang chu a nuam a ni mai.  A lo dik tawk lo a nih pawhin siam that nan tlai lua a awm lo. Chhungkua a hun hman tam hi kan mamawh tlang hle mai. Chhungkuaa chinchang, lenna leh hnathawh, eng nge an tih tih pawh hre lova kan arkawh chhuah ngawt zel hi sim a tha a. Pa leh Thalai te khawiah nge kan kal dawn, eng nge kan tih dawn tih pawh inhrilh hriatna awm lo a, chhuah leh ngawt te, eng nge vawiin lam an hnawthawh chanchin zawh pawh awm lo a. Lo dawnsawn ngawt te hi a fuh tawh lo. An lo haw kim ta maw tiha chaw ei siam leh ngawt a, naupang tawng tur pawh chaw ei laiin an tawngngai lo tiin kan khap leh lawi si. ZALEN rawh se. Ti ti khawm ila chhungkua inkawm ho ang u. Mi rel lovin.

            Hrui tih sei/ tih mar : Thlarau lamah inbuatsaih a ngai a, thlarau mite chu nun balance neitu te an ni a. Famkim theih loh mah se, kan inkhawm te, kan thawhlawm te, Pathian tana kan inpekna nun te leh kan eizawnna te hi a inmil em?  Financial Statement a chhuak a, hlawh inang theuh theuh, motor nei theuh theuh, chhungkaw chawm theuh theuh hi a in ang lo a ni. Missionary chawm chungchangah te, Field tlawh te hi kan uar a ngai. Kan tangrual lo lutuk hi a mak a ni. Sorkar hnathawk, sumdawnna nei, chhungkaw pangngai ve tak pawh Cheng singkhat hnuai lam PRZ pe kan la awm hi chu kan inenchian a ngai a ni. Pe tha tak tak vek kan ni a, mahse pe lo, remchan ang anga pawisa phawrh mai kan awm tih a chiang hle mai. Tawngtai chunga envelope-a khung thlap kan awm chuan Pathian pawh hi a lawm nui ver ver thinin ka ring.

            Inren suh : Pawisa ngawt a ni lo, i hun te, i tha te, i aw te kha ren reng reng suh. Mi thenkhat ten Programme tam lutuk hi a tha lo an ti a. A dik thawkhat, Sum leh pai leh khawvel thil vanga Programme a tam an tih chuan a fuh lo ang. A fuh lo zel bawk ang. Economic vang ni lovin, chhungkua tana hun tam zawk senna tur a nih chuan a dik tih ka pawm thlap a ni.

            Zing i thawh hma te, I tawngtai inkhawm kalte kha hmuh theihin i faten an chhawr em?  An thawh hma ve phah em? Khawtlangin faina kawngah tal an chhawr em? Damlo tlawh nan te hian a tha asin.  Kan hausakna emaw, kan lehkhathiamna, kan hlawh tamna te hi Indirect pawn an chhawr tur a ni.

AU CHHUAK RAWH :

            Kan lo kal tawh dan chu a tha lovin, duhthu a sam lo pawh a ni thei e. Hmasawn turin kan inbuatsaih ang a, hlim taka au chungin ke kan pen ang. Din thara awmin Pathian khawngaihna lo thleng tur leh thil thar a tih tur chu lawma auchhuak turin min ti a, hlim taka zai turin min beisei a ni. Pathian thu anga kan kal phawt chuan A Dik lo chu dik lo a ni mai, Dawt chu dawt. YES MAN  a nih ngawt theih loh. I dont agree with you, I ngaihdan chu ka tawmpui thei lo che tih ngam mai tur. Hlau suh, A awmpui zel ang che a, i rahchin a piang chu i ram a ni mai dawn asin. Hlimna tur a ni a, Chhungkua leh Kohhran punna tur a ni a, thlarau lama fahrinna a ni bawk. Pathian thu anga kan awm chuan kan thinlungah mi tam tak an awm ang a. Kan rawngbawlna chin a zau ang a. Kan thawhrahah kan lawm dawn a ni.

            Lalpan kan thahnemngaihna thusawite malsawm rawh se. (TKP Ramthim ni/ Ni 26 May 2016)