7/15 PS. ILU

LETTER NOT TO BE SENT

Beiseina thar nen khawvela ka hmachhuan awm chhun i nih lai hian hetia beidawnna ruam zawh ka thlan tak chhan chu “Ka ngaih em che avang te, ka lunglen theih lutuk vangte a ni” Khawharna hi chu ka nunzia a ni a, Nang ngaih vanga lungleng lutuk tur bika min siam hi Pathian ka chhuahchhal hial thin. Pathian chhuah chhal ngam nih erawh thil zahthlak tak a ni. Ka hlim ve chang te, ka lawmna leh ka lungngaihna te, ka chhuanzia te, mi ten an fakna zozai te hi hrilh hriat ve che ka chak em em thin che a. Chu chu a ni lawm ni inngaizawng te, inhmangaih te thlakhlelh ber chu? Ka kiangah i awm lo a, awm thei pawh i ni lo tih ka hria a. Ka vui lo. Vui thei pawh ka ni lo a, ka vui ngam hek lo. Mahse hmana inpawh tlang taka kan inhrilh tawn thin te erawh ka hrechhuak ziah thin. Khang hunah khan let leh thei tak ila aw! Nang chuan ka zia a ni lo tih changchawiin i hnar leh dawn tho tih pawh ka ralkhat rin hriat theih ruak ruak a ni.



I lo haw i lungmuanzia te, nuam i tihzia te hi ka hrethiam em em a. A lawm ber pawl pawh ka ni ang. Kohhran leh khawtlang rawngbawlna-ah buai takin hun i hmang thin a, mite fakna chhan che pawh a ni. Ka chhuang em em a che. Eng angin nge hun i hman thin tih ka hre lo a, hre turin min hrilh pawh tul i ti ngai lo ti raw? Hre chak awm ang pawhin ka awm ngam lawi si lo. Mahse ka beng ka chhi a, ka ngaihven ruai ruai thin che a. I facebook wall-ah te, Whatsapp leh social network hrang hrang ka bih kur zut thin. I khawih hnuhnun ber hun hriat bak hmasawnna ka nei ngai lawi si lo. Eng emaw ka hnutchhiah changa chhanna nghahthlawn hrehawmzia erawh ka hre thar leh thin. Mi chungchanga rin thu leh suangtuahna thu bak puak chhuah ka nei ngai hauh lo.  Chu mi avang chuan Internet ka khawih tlem phah a, ka hriselna hian a zia-awm phah deuh mahna tiin. Mahse rilru hi min thununtu ber a ni a, rilru ber a dam si loh chuan hrisel aiin tlakchhiatna tur hlir a ni lawi si.

Zan tam tak ka nghak thin che a, ka nghak che tih erawh i hriatin i thinrim dawn tih ka hria a. Night Club-a in kal tum khan ka ngaihtuah vangin tlaivar dawnin ka nghah che khan ka hrethiam ruai ruai a. Delhi... avang a ni tih pawh ka hrilh tawh che kha. Khami avang khan ka ngaihtuah tlut tlut che tih pawh i hriat ka ring.  Zurui buaipui leh hawna tur motor nghaka Biak hleih theih lohin i phone i switch off leh ta daih mak ka tihzia i la hria ti raw? Ka ngaihtuah leta zan khat te lek lek lo rei lohzia ka hrechhuak fo thin. Phaiah lehkhazir emaw hnathawka awm ve chhin a, nunphung (Lifestyle) ka hre chak thei hle a. Chu erawh a theih ta si loh a nih hi.

Ka buaina te hi i buaina a tlin ve phak loh avangin ka lo buai mai zawk a ni tih ka hrechhuak a. Insiamthatna hun awm tawh lo lekin ka tlai ta zo ta anih hi. Zan khaw tai rek thleng thlenga nghahchhuah loh tur nghah chin hi a nuam nge a hrehawm pawh ka hrethiam tawh lo a. Ka nghakchhuak dawn chiah che a, beisei turin “Muttui” “Mangtha” tih ka dawng thin a. Ka khawp kham lo thei lutuk asin!! Thu tam inhrilh turin a tawp khar miau tawh chuan a rem thin si lo. Beiseina a san poh leh beidawnna avangin ka mumal lo a, ka thinrim ru teuh thin. Mahni leh mahni hi ka inhnek ve fo thin. Ka chhia leh tha hriatna hian eng emaw min hrilh a tum thin a. Chu erawh ka rilru hian a ngaithla duh ngai lo a ni. Ni khat chauh pawh i chanchin hre lova awm hi a hrehawm ka ti thin a. Mahse ka tuar chhuak thei mai zel a. Ni hnih pawh engtin tin emaw chuan ka tuar thei thin bawk. Ni thum pawh nise  i chanchin hre tura ringawtin ka bei a, ka bei zel ang. 

“Mangtha” “Mangtha Muttui” tih hi thu (words) mai a nih lohzia leh zun a ken avangin ka thlamuan phah thin tihreng i hre ngai lo a. Lunglen inhnemna tur kham khawp ni lo mah se la,  Ka a thei mai dawn te hian ka hre thin a, chu thu hrilhna hun che pawh i nei ngai lo tih hi a dawt a ni em le?!. Ka ngaihtuahna erawh chuan ka hrilh fo thin che asin! Minute khat, second khat lek pawh hun an lo in dil thin hi hla thu mai emaw tiin ka nuih a za thin a, mahse a tak ngeiin ka tawng a, a rukin ka dil ve fo thin che asin. I mut dawn tawngtai zawh leh mutthilh inkar te hi ka lo beisei rilru ve thin a. Hun i nei ngai si lo a, I hman hun leh i lunglen emaw min ngaih ve hun tal min hrilh ve tur leh chumi chu ka lo nghah reng thu tawngkam tlawm takin ka ngen che a nih kha. Mahse I buai theih em avangin hman hun i nei ngai lo a ni ti raw? Min ngai ve tho thin ang em le?  Hmanah khan ka thinlung hi keh chhe leh chuang tur awm lo lekin a chhe sawm vek emaw ka lo ti a, a lem ka ti ta hle mai. Tunah erawh dam leh thei ngai tawh lo turin hliampui a lo tuar a nih hi. Kehsawm chu sawi loh a zung nen lama pawh phawiin, rawtsawm ang hial a ni a. Pathian avang chauhin ka la dam a ni ti ila dawt ka sawi ka ring lo.

Thiam lohna i neih ka hre lo a, demna tur che a awm ka hre lo. A thiam lo zawk leh a demawm zawk, a tuartu zawk pawh ka ni ngei ang. Tuar zawk tih turin i tawrh ve pawh hi ka ring lo a. Lo tuar ve palh pawh nila tuarawmin i awm ngai lo ang tih ka hrechiang a ni. Mahse tuar leh tur awm chuang lovin ka awm tawh sa reng a. Ka la tuar reng zel dawn a nih hi. Mi hmusit ching mi i ni lo tih ka hriat avangin ka tawt up up hi ka luangliam ngam phah reng a ni. Message pakhat lek pawh a thawntu a zirin a lo danglam thei khawp mai. Mangtha tih emaw Muttui tih Message i hnen atangin ka dawng ngai ta lo tih mai a ni.  Sulhnu lam hian ka lung a ti leng lo a, sulhnu chhui tur tam pawh kan neih loh kha. Mite chuan an damchhunga theihnghilh tawh loh turin hun an hmang tam pawh a ni thei e. Keini chuan kan nei lo a, mahse hun tam pawh a lo ngai lo a ni tih ka hrethiam ve ta. Darkar tlem te hun kan hman chhung khan ka khawvel hi a hlim a ni. Khami tum pawha hun min pe ve thei ka lawmzia kha i la hria em?

Kawppui dang min neihsan emaw min rinawm loh san tur emaw hian ka ring ngai lo che a. Ka ringhlel lo e. Chuti ang chu i mizia pawh a ni lo, a ni ngai bawk lo ang.  Ngaihthat lohna turin tawngkam khat emaw chetzia pawh mi dang beiseina tur khawpin i nei ngai lo ang tih hi thinlung takin ka la ring reng a. Chu rilru put hmang leh ka awmdan pawh a ni reng a ni. Mahse hetia ka lo vui a, ka lo titauh fo chhan erawh hi chu Ka lunglengin ka ngaithei lutuk che a, ka hlimna leh ka thiltawn te hre ve la ka duh thin a, i hre chak lo tih pawh hrereng chungin. I hun tawn leh i thil tih tlem te chauh erawh ngaihthlak ka chak fo a. Thil ho mai maiah i ngai lawi si. Mite hian ngaihthlatu (listener) an duh thin a, hrethiam taka ngaithlatu hi an zawng thin. Mahse kei chu i kamchhuak ngaihthlak hi ka tuihalna a ni. Tuar leh chuang tur awm lo khawpin ka beidawng emaw ka inti a. chu ai chuan a nasa hrep a nih hi.

Ka hmalam hun ka thlir a, beiseina reng nei lovin ka beidawng ngawih ngawih a. Thil dang tih chakna ka nei lo, mahse i zia la in ka awm ve mawp mawp a ni ta ber e. I hmalam hun ka thlir chang erawh chuan ka hlim a, thikna ni si lo hian ka zang huai thin a. I kawng te chu a engin a hlimawm em em si a. Mi vannei tak i ni. Ka lungleng lutuk a “Ka ngai lutuk che” hian awm leh awm lo pawh min ngaihtuahtir thei lo a. Ka thiam loh vanga ngaihdam dil tur che pawhin ka thei lo;  ka ngai reng dawn si che a. I duh loh zawng a ni tih ka hre bawk si a. Mitthla-ah i lang fo thin a, i hlimthla aia chiang hian ka thinlungah hian nangmah i chiang zawk fo ang. Writer nih ka chak fo chhan chu nangmahah hian a awm a, chu erawh ka hul phah chu a nih lawi si hi. He blogspot i lo chhiar ve thin a nih tih finfiahna ngei hmanga min lo thawn ka hlim phahzia i la hrethiam ang em aw? I chhiar ve tak mialah tiin (Chhiar pawh ni la i ngawi leh reng tho dawn tih hre mah ila) thiam lo chunga ka insawifiah ve na te, ka lunglen thu te, awmphung ka hriat loh dan thlengin ka ziak ta mai a nih hi. Mualphonaah pawh ngai lovin.  

Pathian chu ka dem tawh lo ang a, Sam 37.5-7 hian innghah tlat ka tum zawk ang. He thu behchhana fak hla an siam hi Zaipawl ten kan zir a, zir lai atangin min hneh tawh a. Hla rem hlan ka nghahhlelh rualin mualpho lo turin ka inveng lawk a ni.  Ama thu bak leiah hian inhnemna ka nei si lo.

Lalpaah chuan chawl la, Amah chu
Nghak fan fan rawh, Beidawng lovin,
Tichuanin i thinlung duhzawng te chu
Lalpan a pe zel ang che.

I awm dan tur chu Lalpa chungah
Nghat la Amah chu ring la, a ti vek ang
A thutiam ropui tkaah chuan innghat zelin
I mamawh a pe zel ang che.

Rei deuh mahsela ngak hram hram rawh,
A lo thlen ngei dawn avangin
Lalpa chu a tlai ve ngai lo asin
A hun takah a lo thleng thin.....tiin