DROPDOWN MENU

Friday, April 14, 2017

212/2017 Four books, plus one

Hruaitute sulhnu : At a Glance

Tunlaia Autobiography/ Biography ka chhiar lai a ni a. Zoramthanga lehkhabu ziah (Mizo hnam movement History) ka chhiar azarah ka lehkhabu hluite keuvin kan ram leh hnam hruaitu hrang hrangte leh an sulhnu leh chanchin chu ka keu tawn chhen a. He Smart phone-ah hian thu tam  ziah theih loh mahse ka thairan chin pawh ziak ngam lovin, ka rilru-a awm chauh kan tarlang mai mai teh ang. Book review a ni lo a, sawihawnna ang chauh ni mai teh se. A chhuah kum indawtin chuk pawr mai ang.

Mizo Hnam Movement History : Phek 226 a chhah Zoramthanga ziah hi Rs 150 man a ni a. A man hle.  Kumina chhuah nimahsela, lehkhabu chhuah dawna tarlan ngei ngei tur chhuah kum hi a inziak chhe te lo a. Bu singkhat a chhuah ngam erawh a fakawm hle a ni.Type setting a tha-in a felfai hle a, Thlalak pariat awmin phek hnihah remkhawm a ni. A lehkhabu kawm pawh mizo lehkhabu chhuak tawh ang lovin han khawih mai hian a danglam bik tih a hriat hle a ni.

A thuhmahruaia a sawi angin thlakhat emaw chhunga ziahah chuan tha tak a ni. A ziahlai hian ama chanchin (Autobiography) a ziahlai chawlhsan meuha ziah a nih vang emaw ni, hnam hostory aia mimal chanchin rawngkai a tam deuh erawh a hriatthiam theih hle. Mi rilru tina lo thei ang bera ziah tum a nih thu a sawi hi a a tidik hle a, a thuziak hi a dam thluam a ni. 

Mizo hnam huap meuh a nih avangin a rintlak hle a, kimchang tur erawh chuan a bu hi a themhlem deuh a ni. Rambuai leh MNF Administration Tawngkam hrang hrang a hmang nasa hi a hlutna-ah ka ngai a. Remna leh Muanna neih dawna Role Playtu pawimawh tak tak Lalduhawma, Lal Thanhawla, Brig T Sailo leh Sapzova te chanchin erawh tam deuh zawkin ziak se a ngaihnawm lehzualin ka ring.
Mizo history mellung pawimawh zinga Zoluti (Maru Winchester) man ruala Sap (Anglo) hmeichhe pahnih leh mipa pakhat an man tel thute leh Sap nula upa zawk hnamtur eia a thih thute, Sap nu naupang zawk hian Tlira (Khawliantlira- Kohhran pawl dintu) a hrin thu te hi a source tarlang lo mahsela a huamzauzia lantirtu a ni. “Pu Hawla” tih vawi khat a ziaklang a, a bak chu ziahlan a rem lo turah ngai ila. Role pawimawh play-a a ngaih erawh a ziak vek thung a, pawimawhna a pe lovah  ka ngai mai a. Mahse, Pu Laldengan Burma dawr tura a tirh ngei khan Pu Lal Thanhawla hi a chhuak ve tawh a. Naga hel be tur pawhin a kal tawh bawk si a. Political indona nge he lehkhabu ziaktu hian   athlur bing lo tih tur a ni.


Ka Kawng zawhte : MLA vawi ruk lai thlantlina awm tawh Lalhmingthanga (MPC) ziah a ni a. Nikum 2016ah Copy 1000 a siam a. Rs 200 man chauh hi 247a chhah a ni a, a kawm hi a zahawmin thlalak 16 chu phek 4 chhungah a zep tel a, a hlu hle. A ziak hi tarlam duhdan angin a chiang kelkawl viau a, a font hman danglam vang hian min hip a tih theih awm e.

He lehkhabu hi engvangin nge Book of the year a nih lovang tiin ka ngaihtuah a, thlan chhuah zingah erawh a tel lawi si lo a. A mimal chanchin leh tumruhna, chhungkua leh lehkhazir dan hi a ngaihnawmin, hnukulh miah si lo hian a hunlaiin kan cheng veng veng mai a ni. 

Shillong hi vawi tam tlawh tawh mah ila hetia an ziak hian lung hi a leng zawkin ka hre thin. A tumah a chiang hle a, vantlang tana rawngbawl hi a tum a nih angin a fakawmzia a langchiang hle mai. Thil chhinchhiah thei tak a nih piah lamah ngaihnawm taka ziak thei a ni tih a lang e. 

Ka hmuh tum rilruk tak ka hmu lo a, Political party inchirh thehna leh rambuai laia mipui buaina denchhena MNF dem vak erawh ka hmu lo. A nihna ang ang a tarlang mai niin ka hria. Tu leh fate ka la nei ve a nih ngai chuan an tan he lehkhabu hi ka hlan ang a, ka la chhiartir ve ngei ang.

Lal Thanhawla : He lehkhabuah hia 2012-a chhuah niin, copy 5000 siam a ni a, phek 190 a awm avang hian a pan hmel tihngawt theih a ni lo a, thlalak hrang hrang phek 11 chhunga chilhkhawm hian a chhah phah niawmin a lang a, mahse Rs 100 man chauh a nih avangin a hunlai chuan a awm tawk khawp mai. Thlalak man senso te nen erawh Ruling Concession a awm pawh ni fahmiang, a publishedtu pawh Cabinet Minister ngat a nih avangin pui lo thei lo a ni.

David M Thangliana hian Pu Hawla hi vawi thum kawmin vawi khat an enho thu a sawi a, Lehkhabu tha tak ziak tur chuan darkar nga chauh kawm hi a tlem i ti  anih pawhin a awm tho e. A chanchin hre turin mi sawm pakhat erawh a kawm a ni. Lehkhabu 17 a rawn niin a hnunglamah a tarlang a, Theoretical mai ni lova behchhan tur (Emperical) a nei hi a fakawmna pakhat a ni.
Pu Hawla chanchin hi tu pawhin ziak se a ngaihnawm sa hrim hrim ang tih a rin theih a, a ziaktu hia thau sawktu a ni em ka hre lo a, lo sawk mahse a pawina a awm lo nachungin Pet tel deuh (Kick) erawh a nei intih tlat pawhin ka hnial lo ang che u. MNF tana a thahnemngaihna chanchin tarlan a ni a, Pi Rii chanchin sawilan a ni phei hi chu a Pu Hawla chanchin a kimchanna a ni. Chu erawh Researcherte behchhan ang tho a nih avangin a mimal ngaihdan anih pawhin a sawhnghehna tur a neiah a ngaih theih awm e.

A tawp lama Annexure-1 laldenga lehkhathawnte a dah tel te hi a hlu hle a. Rev Dr Zairema leh Bualhranga, mi pawimawh tak tak ten Press Statement an siam tarlan a ni te hi ava hlu em! NLUP  Project chungchang tarlan erawh a hunlai dinhmun thlirin remlo chunga remtir a ang mah mah a tih theih awm e. Lei ve phawt teh.

Pathian Manifesto : ZNP President Lalduhawma ziah niin Party dang dang hruaitute chanchin ziah chuan a kuthnu ka neih chhun chu tarlan loh chuan a kim lo palh ang e. Kum 2008 khan Phek 53 chauha chhah hi Rs 15 manin hralh a ni a. Lehkhabu ziakfo tawh C.Laizawna published a nih veng emawni a thuziak a dak tha hle mai. Copies singkhat chhuah niin a bu hming ang hian Pathian thu leh Politics inmil dan ziahna a ni tiin ka khawm mai a. 

Private-a BA a pass hnu-in kum 1977-a IPS tling a. VVIP Security hna chelh atangin a bang  a. Party a luhchilh tak thu ziah a ni. Autobiography a nih loh avangin tarlan tam tur ka hre lo. Nghakhlel takin Autobiography chu i lo thlir phawt ila. A chhuak a nih chuan ka lei ve ngei pawh ka ring.

Ka dai ve chin : PC Lawmkunga IAS ziah hi kan tarlang zawk teh ang. Phek  284a chhah hi Rs 200 in nikum (2016) khan hralh chhuah a ni a.  Lengchhawn press published a ni. Engtin nge MAL Book of the Year langsar pawlah a awm theih ka hre lo a, ka la ngaihtuah mek a ni.

A kawm leh thildang chu a pangngai nachungin, a fonts hman hi a international em ka hre lo a. Social Research lamah erawh hman phal loh a ni thin kha a ni ngai a. Naupanlai chanchin leh lunglen thu a tam deuh avangin naupang leh tar lamten an lawm zawng tura a rin fonts a thlang ni maiah ka ngai a. Mahse Greek hawrawp niawm tak hi tri/ah a lang fo a. a buai phah zawk niin a lang.

Sikul kal chungchangah MNF/Volunteer avanga sekhum to Lunglei exam tura a kal kual hah hrep thu te, a buaithlakzia a sawi a. Chumi a nih vang nge a awnlam leh a duhloh zawng a sawi tam mah mahin a lang. Mi thiam leh Central Service meuh chuan hnam chanchin-rambuai kan lo neih tawhte chu sel a ngai a nih pawhin kan infaksak hian kan inchawimawi ni maiah ka ngai a. Lalhmingthanga kawng zawh ang hian selna lam hi chu tarlang tam lo ila, a bikin sap tawngah phei chuan lungrualna thu zawk hi i ziak uar ang u ka ti a ni. Phek 31 na angah “Pathian leh kan ram tan” tia khatianga hma la kha niin an insawi a tih ang chi-Politicians zawkte tawngkama ka ngaih thin a hmang zauh zauh erawh Mi thiam (IAS Meuh tan) chuan tawngkam dang thlanawm tak a ni.

A.Thanglura chanchin a ngaihnawm zual a, a mihrang leh sahrang lehkhabu hlimthla pawh ka hmuin ka hria. IAS ziah nge nge chu khing a chunga kan ziah zawng zawng ai khian lei hmasak ber tur a ni lawi si a. 








No comments:

Post a Comment