DROPDOWN MENU

Thursday, August 17, 2017

234/2017 German Fakna hla phuahtu

Joachim Neander (1650-1680 )
(Arranged and Based on KHB)

Joachim Neander hi kum 1650 khan Latin zirtirtu fa ni turin Bremen, Germanah a lo piang a, 1680 May ni 31 khan a thi a ni. German-a Calvinist kohhran siam\hatna zirtirtu niin, Pathian thu thiam a ni a, hla hi 60 phuahin, hla thluk hrang hrang a siam \hin bawk. Hla tam tak phuaha sawi tur chu ni lo mahse a hla phuah leh thluk te hi hnam hrang hrangten an ngai hlu a, hla bu hrang hrangah pawh hmuh tur a  awm a ni.  Neander hi German kohhran insiam \hat hnu a German hlaphuah thiam pawimawh tak niin, Hlaphuah thiam chungchuangah an chhal bawk.


Rimawi tum thiam hmingthang tak, Neander-a pu hian an chhungkaw hnam hming chu ‘New Man (Mi thar)’ tih chu Greek hmingsak angin Neumann tiin a thlak a, hetih hunlai hian chhungkaw hnam hming thlak hhi an ching uar hle a ni. A pu thih hnu chuan University \ha leh hmingthangah a zir zawm thei lo a, an khua Bremen-ah chuan kum 1666 a\anga 1670 chhungin Pathian thu a zir ta zawk a. A tirah chuan a zir tui lo hle a, a zir zawh dawn hnaiah Theodor Undereyk thuchah sawi a ngaihthlak hnu chuan a rinna leh a rindante nghetin, a rinna pawh a lo thlak thleng thei ta a ni. 

Kum 1671 khan Heidelberg-ah chhungkaw bil tana zirtir hna a thawk nghal a.  Kum 1674-ah Latin school, Düsseldorf -ah zirtirtu hna a thawk a, rawngbawlna a thawhna atan hei hi a chhawr \angkai hle. Dusseldorf khuaa a awm lai hian a kutchhuak tam tak a nei a, \awng thei lo ang maiin a insawrbing \hin a, mahse kohhran leh a hna chungchangah erawh biak a nuam thei hle thung. He hmuna a awm lai hian Dussel luiah a kal \hin a, khuarel mawina chuan a ngaihtuahna a luahin Pathian hla a siamna kawngah kori a tu nasa hle. He luiruama hmun hrang hrangah intawhkhawm leh Pathian biak inkhawm a huaihawt \hin a, chutah chuan Pathian thuchah a sawi nghal \hin.

Engkim tithei Lalpa leh kan Pathian chu fak rawh u:
Kum 1679 Bremen-ah pastor hna a thawk a, mipui nawlpuite zinga a tlak nat em avangin kohhran enkawl kawngah harsatna a tawk ta tlat mai le. Dusseldorf khuaa Latin Skul hi Reformed kohhrana pastor te leh upate thuhnuaia awm pumhlum vek a ni a. Kum 1673 a\anga 1677 thleng a Pastor chu Bremen khaw chhuak Sylvester Lursen, Neander aia upa zawk a ni a, thil tithei tak leh mi el tlat a nih avangin an inmil thei lo fo \hin. A tirah chuan thawk ho \ha mahse a dam loh leh theih loh avangin thuchah sawi leh a ai a thawk \hin a. 

Chu chuan harsatna siamin inkhawm leh \awng\ai hun, serh leh sangah a tel tlem tial tial a. Chu chuan nghawng \ha lo tak a nei a, skul sak \hat, exam nei leh hun bi ruat chungchangah an inrawn ngai tak loh avangin Neander-a chu skul a\angin ni 14 hrem lailawk a ni a, pulpit rawngbawlna hial chawlhtir a ni, mahse a hlawh erawh an hrensak lo thung. Hrem lailawk chhung hian Neanserthal-a pukah thla khat chuang a awm a, chu chuan a rawngbawlna kawnga siamtharna nasa tak a thlen phah a ni. Kum 1676 chuan intiamkamna ziakin, sawiselna tam tak awm chu tinawn lo tura hming ziah hnantir a ni a. Pastor Lursen-a chhuah hnu chuan zirtirtu upa ber te zinga mi chu Pastor puitu atana ruat niin, amah chu Pastor puitu ni lovin skul-a thuneihna chantir leh a ni ta a ni.

Kum 30 mi niin TB natna avangin kum 1680 khan Pathian fak turin khawvel a chhuahsan ta a ni.  

KHB 312-na hla siamtu hi Thanga a ni a. A ni hian Neander-a hla thluk hmangin Pathian fakna hla a phuah chu a ringa, a letling tih dawn chuan a ni lo thung,



No comments:

Post a Comment